Czy da się oswoić dzikiego kota?

Mimo iż na ogół kotowate mają bardzo podobne geny, to różnią się strukturą społeczną i zwyczajami. Są gatunki stadne – jak lew oraz samotnicy – jak tygrys, łączący się w pary tylko w okresie rozrodczym. Czy da się jednak oswoić dzikiego kota?

Stephen O’Brien z National Cancer Institute twierdzi, iż jeden z gatunków kotów miał „wariancję genetyczną”, która sprawiła, że zwierzęta zaczęły zbliżać się do ludzi i trzymać blisko gospodarstw, a człowiek wykorzystał kocie zdolności łowieckie do ochrony własnych spiżarni. W zamian koty otrzymywały ciepło i stały dostęp do pożywienia. Relacja z korzyścią dla obu stron.

Pewne światło na proces udomawiania dzikich zwierząt rzuca Jared Diamond, amerykański biolog, geograf, fizjolog i popularyzator nauki.

Tysiące lat temu wszystkie te warunki spełnił jeden gatunek kota – Felis catus.

Według obecnej wiedzy, proces udomawiania rozpoczął się ok. 12 tysięcy lat temu. I trwa po dziś dzień – jeszcze się nie skończył.

Kot domowy nadal na wpół dziki

Próby udomawiania dzikich gatunków kotowatych wielokrotnie miały miejsce w historii człowieka. W Egipcie faraonów powszechnym zwyczajem było trzymanie oswojonych gepardów, które służyły jako psy gończe podczas polowań, do towarzystwa, a także były symbolem prestiżu swoich właścicieli i ich pozycji społecznej. „Domowe” gepardy widywał Marco Polo na dworach cesarzy mongolskich. Oswajano młode kociaki, zabierane od matek i karmione od wczesnego dzieciństwa przez człowieka.

Jak oswoić dzikiego kota?

Kluczowy był – i pozostaje nadal – czynnik czasu: najłatwiej oswoić kota przez pierwsze miesiące jego życia, przy stałej obecności człowieka i braku wzorca dzikiego rodzica/opiekuna. Dużą rolę odgrywają też osobnicze cechy charakteru. Pomocny bywa… zapach odpowiednich perfum.

Gepardy są wyjątkowe – szybko się uczą, a także oswajają, są bardzo łagodne, przywiązują się do opiekuna. Istnieje jednak jeden bardzo ważny czynnik ograniczający hodowlę – gepardy wyjątkowo źle znoszą życie w niewoli i trudno się rozmnażają w sztucznych warunkach. Są też bardzo wrażliwe na czynniki środowiskowe i podatne na choroby.

Te piękne zwierzęta podlegają ścisłej ochronie, są gatunkiem zagrożonym wyginięciem. A jednak nadal trwa nielegalny proceder wywożenia małych gepardów z Afryki. Trafiają do posiadłości bogaczy. Transport przeżywa zaledwie 3 na 10 osobników. Podsumowując, oswajanie nie wyszło gepardom na dobre.

Tylko kot domowy osiągnął sukces. Udało mu się oswoić człowieka.