Czy kot może zarazić człowieka gruźlicą?

Mycobacterium bovis, bakteria odpowiedzialna za gruźlicę u bydła, jest blisko spokrewniona z ludzkim prątkiem gruźlicy. Mycobacterium bovis występuje też u kotów i – jak dowodzą ostatnie badania – może w wyjątkowych przypadkach złamać barierę gatunkową i wywołać zachorowania u ludzi.

Brytyjskie służby zdrowia (Public Health England) potwierdziły dwa przypadki zachorowania ludzi na gruźlicę po bliskim kontakcie z zarażonymi kotami. Miało to miejsce w 2013 r. West Bershire i Hampshire, gdzie wykryto ognisko zachorowań kotów na gruźlicę. U 9 kotów potwierdzono obecność M. bovis i ogólnoustrojowe objawy gruźlicy. Koty te mieszkały w osobnych domach, z czego 6 było oddalonych od siebie o ok. 250 metrów. 6 kotów poddano eutanazji, 3 zostały wyleczone. U okolicznego bydła także odnotowano kilka przypadków nosicielstwa tego samego szczepu M. bovis co u kotów.

Badania molekularne w rządowym Animal Health and Veterinary Laboratories Agency (AVHLA) wykazały, iż szczepy bakterii wyizolowane od chorych ludzi i kotów były nie do odróżnienia co oznacza zarażenie człowieka przez bakterie pochodzące od kota. Są to pierwsze takie udokumentowane przypadki w Wielkiej Brytanii. Obie osoby zareagowały pozytywnie na leczenie. U dwóch innych osób wykryto gruźlicę utajoną. W przypadku gruźlicy utajonej nie można potwierdzić źródła zakażenia, czy było wywołane przez M. bovis.

Transmisja M. bovis z zakażonego zwierzęcia na człowieka może nastąpić poprzez wdychanie lub połknięcie bakterii, skażenie niezabezpieczonych skaleczeń skóry człowieka podczas dotykania zainfekowanych zwierząt lub ich szczątków.

PHE podkreśla, iż ryzyko takiej transmisji z kota na człowieka jest wyjątkowo rzadkie. W przypadku potwierdzenia zachorowania kota na gruźlicę zaleca izolację kota od otoczenia i leczenie z zachowaniem daleko idącej ostrożności.

Zazwyczaj M. bovis przenoszona jest na człowieka za pośrednictwem zakażonego niepasteryzowanego lub źle pasteryzowanego mleka, rzadziej drogą powietrzną. Są to przypadki bardzo rzadkie, głównie w krajach rozwijających się. Jeszcze w latach 30 ub. wieku gruźlica wywołana przez M. bovis zabijała w Wielkiej Brytanii ok. 2500 osób rocznie, zainfekowanych było ok. 50 tys. osób, głównie starszych. Liczby te znacząco zmalały po obowiązku wprowadzenia pasteryzacji mleka oraz kontroli stad bydła.

W latach 2006-2012 w Wielkiej Brytanii odnotowano 30 przypadków zachorowań kotów na gruźlicę, głównie na terenach, gdzie gruźlica zdarza się u dzikich zwierząt oraz bydła.

źródło: The Guardian