Jaguarundi – tajemniczy krewny pumy

Systematyka jaguarundi

Jaguarundi należy do monotypowego rodzaju Herpailurus, a jego najbliższym krewnym jest puma płowa – gatunek zdecydowanie większy różniący się od jaguarundi. Co ciekawe, pierwotnie zaliczano ten gatunek do rodzaju Felis, tuż obok żbika czy kota domowego. Następnie badacze połączyli jaguarundi w jeden rodzaj razem z pumą, aby w końcu w 2017 roku uznać go za takson monotypowy Herpailurus yagouaroundi.

Gatunek ten, razem z pumą i gepardem, choć wszystkie różnią się od siebie zdecydowanie, zaliczany jest do linii filogenetycznej Puma, która z kolei wchodzi w skład podrodziny małych kotów – Felinae. Od innych małych kotów Ameryki Południowej jaguarundi różni także liczba chromosomów, która wynosi 38, a nie 36 jak u gatunków z linii ocelota. 

Różne kolory sierści jaguarundi

Jaguarundi to kot, który pewnymi swoimi cechami bardziej przypomina łasicę lub kunę niż innych przedstawicieli swojej rodziny. Mowa tu np. o wydłużonym ciele i krótkich łapach. Gatunek ten osiąga masę ciała w przedziale 3,5-7 kg. Samce są zazwyczaj nieco większe od samic.

Wyróżniane są dwie podstawowe odmiany kolorystyczne – szara oraz ruda. Co ciekawe, podobne odmiany kolorystyczne występują u złotokota afrykańskiego – gatunku, który żyje w podobnym klimacie, ale kilka tysięcy kilometrów dalej – w Afryce. Jest to niezwykły przykład, jak ewolucja u różnych gatunków z różnych linii rozwojowych może iść niezależnie w podobnym kierunku.

W jednym miocie mogą urodzić się młode zarówno szare, jak i rude. Obserwacje wskazują jednak, że ruda odmiana dominuje na terenach otwartych, podczas gdy w lasach przeważa szary kolor sierści. 

Występowanie jaguarundi

Jaguarundi zamieszkują różnorodne siedliska, od tropikalnych lasów deszczowych po pustynie i cierniste zarośla. Można je również znaleźć w lasach mglistych, namorzynach na pampie. W przeciwieństwie do margaja, czy ocelota, jaguarundi mogą żyć również na terenach otwartych.

Jaguarundi dobrze odnajduje się, żyjąc blisko człowieka, dosyć łatwo przychodzi mu zasiedlanie wtórnych lasów. Zasięg występowania tego gatunku rozciąga się od środkowej Argentyny na południu po północny Meksyk, przez Amerykę Środkową i Południową na wschód od Andów. Historycznie gatunek ten występował także w Stanach Zjednoczonych, lecz prawdopodobnie wszystkie osobniki zostały wybite. Do 2017 roku populacja żyjąca historycznie na Florydzie była wyróżniana jako oddzielny podgatunek – Gulf Coast jaguarundi.

Oportunista w świecie kotów

Zdolność dostosowywania się do różnych sytuacji i zmiennego środowiska może być kluczem do niezłej sytuacji tego gatunku w środowisku naturalnym. Jaguarundi prowadzą zarówno nocny, jak i dzienny tryb życia, zamieszkują całą gamę siedlisk, potrafią pływać i wspinać się na drzewa. Również wachlarz ofiar, na jaki ten gatunek poluje, jest szeroki – małe ssaki, ptaki, gady, płazy, czy bezkręgowce, a nawet małpy marmozety, oposy, drób domowy i ryby.

Na szczęście dla jaguarundi nie są one wyjątkowo cennym trofeum, a ich skóry nie mają wysokiej wartości. To wszystko sprawia, że Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje ten gatunek jako takson najniższej troski. W przyszłości poważnym zagrożeniem dla jaguarundi stać się może niszczenie i fragmentacja siedlisk, co może zniszczyć istniejące korytarze ekologiczne.