IBD, czyli nieswoiste zapalenie jelit u kota. Diagnoza, która nie musi być wyrokiem

IBD (ang. Inflammatory Bowel Disease), czyli nieswoiste zapalenie jelit lub idiopatyczne zapaleniem jelit u kota to coraz bardziej powszechny problemem zdrowotny naszych pupili. Rozpoznanie nieswoistego zapalenia jelit nie jest łatwe. Jako chorobę idiopatyczną diagnozuje się ją poprzez wykluczenie innych chorób. Często jest mylona z innymi przypadłościami takimi jak nietolerancja pokarmowa, alergie, pasożyty, refluks, zatrucia czy chłoniaki. Definicja, podział, objawy, przebieg, leczenie i rokowania. O tym wszystkim przeczytasz poniżej.

IBD – nieswoiste zapalenie jelit u kota

IBD, czyli nieswoiste zapalenie jelit lub idiopatyczne zapalenie jelit u kota, polega na przewlekłych, nawracających zaburzeniach ze strony układu pokarmowego. Obecnie brak jest jednoznacznej definicji tej choroby. Uważa się, że przyczyną mogą być nieprawidłowe reakcje immunologiczne zachodzące w jelitach. Reakcje te zachodzą w odpowiedzi na pojawiające się w przewodzie pokarmowym antygeny pokarmowe lub te pochodzące od bakterii. Organizm uznaje bakterie, zasiedlające jelito lub fragmenty treści pokarmowej, za substancje drażniące i wywołujące stan zapalny. Objawy choroby nie są jednoznaczne, a postawienie trafnej diagnozy jest trudne i może trwać nawet kilka miesięcy. Zapalenie może dotyczyć całego odcinka jelita grubego lub cienkiego albo tylko jego części, czasem zdarza się, że procesem zapalnym jest objęty także żołądek. To wieloczynnikowe zaburzenie o cechach przewlekłej enteropatii. Przejawia się zaburzeniami wchłaniania w jelitach czy nieprawidłową ich motoryką.

IBD u kota – podział

Podział nieswoistego zapalenia jelit zależy od typu komórek zapalnych, które dominują w blaszce właściwej błony śluzowej jelit.

• Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelita cienkiego (w skrócie LPE). Występuje częściej niż eozynofilowe zapalenie jelit, żołądka oraz okrężnicy (EGE);
• imfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich i okrężnicy;
• limfocytarno-plazmocytarne zapalenie okrężnicy (LPC);
• Eozynofilowe zapalenie żołądka, jelita cienkiego oraz okrężnicy (EGE). Objawy są podobne do LPE, jednak EGE jest silniejsze.

Objawy

Cechą charakterystyczną, która może wskazywać na nieswoiste zapalenie jelit u kota, jest okresowe występowanie objawów i ich ustępowanie. Częstsze przypadki i nawroty obserwuje się u mruczków powyżej 7. roku życia. Najpopularniejsze objawy obejmują:

• częste, nawracające biegunki, bez objawów bólowych;
• utrata masy ciała, przy stałym apetycie i niezmiennych stolcach;
• sierść kota może być nastroszona, pozbawiona blasku;
• kot staje się apatyczny, bez chęci do zabawy;
• intensywne jedzenie trawy;
• załatwianie się poza kuwetą;
• wymioty (głównie po posiłku);
• krwawe stolce;
• śluz w kale;
• wodobrzusze;
• obfite gazy o intensywnym zapachu;
• ból w obrębie jamy brzusznej;
• „przelewanie się” i burczenie w brzuchu.

Przyczyny

Obecnie uważa się, że czynnikami, które mogą wpływać na rozwój IBD są:

• nieprawidłowa dieta, w której znajdują się szkodliwe substancje chemiczne oraz konserwanty;
• nietolerancje pokarmowe;
• zaburzenia w równowadze mikroflory jelitowej;
• zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego;
• reakcja na silny i przewlekły stres;
• predyspozycje genetyczne.

Diagnoza i leczenie

Jeśli proces chorobowy nie zostanie w porę rozpoznany i leczenie nie zostanie wprowadzone, może dojść do ścieńczenia ściany jelit i utraty zdolności wchłaniania składników pokarmowych. Jelito traci przez to swoją funkcję. Jak już jednak wiemy, prawidłowe rozpoznanie IBD jest trudne, dlatego też często diagnoza zapada za późno. Na początku procesu badania należy wykluczyć wszystkie schorzenia, które mogą wywołać podobne objawy kliniczne (np. chłoniak, pasożyty, wirusy). Konieczne będzie wykonanie wielu badań. Wszystkie te badania mogą nam jednak jedynie zasugerować, że mamy do czynienia z IBD. Jedyną pewną metodą na potwierdzenie diagnozy jest biopsja jelit i badanie histopatologiczne. Pomocne przy stawianiu diagnozy jest sprawdzenie poziomu kwasu foliowego oraz witamin z grupy B – przy IBD u kota charakterystyczne jest ich obniżony poziom.

W momencie, gdy zostało zdiagnozowane IBD, warto podjąć współpracę z lekarzem weterynarii wyspecjalizowanym w problemach układu pokarmowego. Konieczna będzie zapewne antybiotykoterapia, a przy jej okazji wdrożyć trzeba będzie probiotyki. Wspomoże to proces ograniczania rozrostu bakterii w jelitach. Być może lekarz postanowi wdrożyć dość ryzykowną terapię kortykosterydoidową – hormonami steroidowymi produkowanymi w warstwach pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy o właściwościach przeciwzapalnych. Intensywne IBD może wymagać wprowadzania leków, takich jak chlorambucil czy też azatiopryna. Terapia trwa zwykle kilka dni lub tygodni, do ustąpienia symptomów chorobowych. Po tym czasie lekarz zaleci zmniejszenie dawek lub całkowite wyłączenie leków. Nie można zapominać o odpowiednim nawodnieniu oraz wprowadzeniu leków przeciwwymiotnych. Terapia choroby wymaga długotrwałego, a w wielu przypadkach nawet dożywotniego, regularnego podawania leków oraz ścisłego przestrzegania zaleceń dietetycznych, a także stałej kontroli lekarskiej.

Dieta dla kotów chorych na IBD

Choć przyczyn zapalenia jelit może być wiele, to warto na początku wykluczyć te dotyczące nieprawidłowego żywienia. Warto zatem od razu zacząć stosować karmę dla alergików lub zwierząt wrażliwych. Upewnij się, że w wybranym pokarmie jest tylko jedno źródło białka (np. kurczak), a karma nie ma dodatku wzmacniaczy smaku czy barwników sztucznych. Pierwsze efekty zmiany żywienia przyjdą dopiero po kilku tygodniach, a więc przyda się cierpliwość, a konieczna będzie konsekwencja. Warto wprowadzić również witaminy z grupy B, kwas foliowy, kwasy omega-3 i -6, środki powlekające ścianę przewodu pokarmowego (np. sukralfat). Zmiany dietetyczne stanowią kluczowy element leczenia. Jednak nie pomogą, jeśli pacjent przez nawracające wymioty nie jest w stanie jeść. U takich kotów może wystąpić konieczność wprowadzenia całkowitego odżywiania pozajelitowego do czasu uzyskania remisji.

Rokowania

Rokowania dla kota cierpiącego na nieswoiste zapalenie jelit będzie zależeć oczywiście od stopnia zaawansowania choroby. Jeśli IBD objawia się okresowymi biegunkami, bez wyczerpujących wymiotów i jest podatne na leczenie – rokowania są dobre. Jeśli natomiast organizm jest już znacznie wyniszczony przez chorobę – będą o wiele gorsze. Należy jednak pamiętać, że choroby tej nie da się całkowicie wyleczyć. Można jedynie zaleczać jej objawy. IBD będzie bowiem towarzyszyć pacjentowi już do końca życia, a zaostrzenie objawów może nastąpić w każdej chwili. IBD wyniszcza zwierzę, które słabnie i traci chęć do życia. Bez leczenia zapalenie będzie się rozwijać i obejmować kolejne odcinki jelit. Nie ma jednego sposobu, by zapobiec tej przebiegłej chorobie. Nawet bardzo zaawansowana profilaktyka zaburzeń układu trawiennego nie daje stuprocentowej pewności, że twój pupil uniknie tej przypadłości. Uważa się jednak, że dbanie o wartościowy poziom żywienia pozytywnie wpływa na stan przewodu pokarmowego, co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia zapalenia jelit.

MAMY DLA CIEBIE PREZENT! Zapisz się do newslettera Koty.pl i już teraz odbierz za darmo e-book „Poznaj całą prawdę o kotach”