Mroczne tajemnice kocich oczu
Do nocnego trybu życia kota przystosowane są nie tylko jego oczy, ale nawet... wąsy
Koty, podobnie jak psy, rozróżniają niektóre barwy – ale nie wszystkie. Ich oczy mają mniej czopków (komórek czułych na kolory) niż oczy ludzkie, dlatego koty widzą prawdopodobnie w tonacji pastelowej. Jest tak, ponieważ ich oczy przystosowane są przede wszystkim do polowania w półmroku, kiedy barwy i tak nie mają większego znaczenia. Za to oko kota ma znacznie więcej pręcików (komórek odpowiedzialnych za widzenie w półmroku). Ponadto na tylnej ścianie gałek ocznych kota, za siatkówką, znajduje się warstwa odblaskowa, która odbija padające na nią promienie światła z powrotem na siatkówkę. W ten sposób nawet najmniejsza ilość światła zostaje wzmocniona i maksymalnie wykorzystana.
To dzięki warstwie odblaskowej oczy kota świecą w ciemności.
Z nocnym trybem życia związany jest także kształt kociej źrenicy. Inaczej niż u ludzi i psów, koty mają źrenice pionowe, a nie okrągłe. Taki kształt pozwala bardzo precyzyjnie regulować ilość wpadającego światła – a to dlatego, że źrenica zwęża się w pionie, a powieki przymykają w poziomie. Ten mechanizm doskonale chroni czułe kocie oczy przed ostrym światłem słonecznym.
Pomimo tylu przystosowań do widzenia w półmroku kot w zupełnej ciemności – podobnie jak my – nie widzi nic. Nawet w takich warunkach nie jest jednak bezradny – w orientacji w przestrzeni pomagają mu wtedy słuch i węch oraz specjalny zmysł dotyku, którego receptorami są włosy czuciowe.
Włosy czuciowe to nie tylko umieszczone na górnej wardze wibrysy, zwane potocznie wąsami, choć to one najbardziej rzucają się w oczy. Włosy czuciowe umieszczone są także na podbródku, nad oczami, po bokach głowy i na przednich łapkach. Wąsy są z nich najgrubsze, mniej więcej dwa razy grubsze od zwykłych włosów.
Cebulki włosów czuciowych umieszczone są trzy razy głębiej niż cebulki włosów szerstnych i otoczone zakończeniami nerwowymi, które pośredniczą w przekazywaniu informacji o dotykanych przez włosy czuciowe przedmiotach i ruchach powietrza.
Dzięki wąsom kot może na przykład sprawdzić, czy dziura, przez którą chce się przecisnąć, jest odpowiednio szeroka i omijać przeszkody na swojej drodze. Wyczuwa też nimi zarysy ciała ofiary, co pozwala mu nawet po ciemku precyzyjnie zadać śmiertelny cios.