04.12.2016

Dlaczego gepardy tak trudno się rozmnażają?

author-avatar.svg

Koty.pl

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Gepardy wydają się idealnym kandydatem na towarzysza człowieka. Szybko się oswajają i uczą, są łagodne i przyjacielskie.

gepardy odpoczywające na sawannie

fot. shutterstock

Czy zagraża im tylko człowiek?

Współcześnie – tak. To człowiek poluje na gepardy, wyłapuje ich młode, ingeruje w naturalne środowisko tych zwierząt. Problem jest jednak bardziej skomplikowany, by go zrozumieć, należy poznać historię gatunku.

Zamieszkujący obecnie sawanny Afryki gepard (Acinonyx jubatus) przybył tam z Ameryki Północnej, gdzie zamieszkiwał przed 100 000 lat – informuje pismo „Genome Biology”.

Jak wykazali naukowcy, migracja z Ameryki Północnej była kosztowna dla gatunku i spowodowała pierwszą dużą redukcję jego puli genowej.

Współczesne gepardy zamieszkują wschód i południe Afryki, są jednak gatunkiem zagrożonym – ich wolno żyjąca populacja jest niewielka i dochodzi do chowu wsobnego, czyli kojarzenia się osobników blisko spokrewnionych.

Naukowcy z uniwersytetu w Petersburgu (Rosja) wspólnie z kolegami z Pekińskiego Instytutu Genomiki (BGI) oraz Cheetach Conservation Fund (Namibia) zsekwencjonowali genom namibijskiego samca geparda, zwanego „Chewbaaka” oraz sześciu innych dziko żyjących gepardów z Tanzanii i Namibii.

Dzięki temu badaniu udało się dokładniej poznać ewolucyjną historię gatunku oraz określić, jak bardzo genom został zubożony (mniejsza różnorodność genetyczna wiąże się z podwyższoną umieralnością młodych, powoduje zaburzenia rozwoju plemników oraz zwiększa ryzyko chorób zakaźnych).

W sumie 18 gepardzich genów wykazywało szkodliwe mutacji – zwłaszcza AKAP4, którego uszkodzenie może zagrażać rozwojowi plemników.

Zapewne dlatego gepard ma duży odsetek wadliwych plemników i nie jest gatunkiem odnoszącym reprodukcyjne sukcesy.

Gepard pochodzi od krewnego amerykańskiej pumy, którego kopalne szczątki znajdowane są w obu Amerykach, Europie i Azji.

Dwa razy w historii gatunku pojawiło się „wąskie gardło” – zdarzenie, w którym populacja gwałtownie zmniejszyła się ze względu na czynniki środowiskowe.

gepardy w parku krugera

Pierwsze takie zdarzenie miało miejsce 100 000 lat temu, mniej więcej w późnym plejstocenie, gdy dochodziło do powtarzających się zlodowaceń. Przodkowie gepardów ruszyli wówczas do Azji korzystając z istniejącego połączenia lądowego (dzisiejsza Cieśnina Beringa), a następnie trafili do Afryki. Migracji towarzyszyło zmniejszenie się populacji oraz ograniczony przepływ genów z powodu rozległych, liczących po kilkaset kilometrów kwadratowych terytoriów, jakie przypadły poszczególnym osobnikom. W efekcie częściej kojarzyły się osobniki spokrewnione.

Kolejnym wąskim gardłem był okres około 10-12 000 lat temu. Liczba osobników jeszcze bardziej się zmniejszyła, co doprowadziło do dalszej utraty zmienności. Gepardy zniknęły z Ameryki Północnej, kiedy ostatnie cofnięcie się lodowców spowodowało nagłe wymarcie wielu dużych ssaków w Ameryce Północnej.

Przeszczepy skóry pomiędzy niespokrewnionymi gepardami przyjmują się tak dobrze, jakby były to klony.

Analiza genomu wykazała, że wynika to zarówno z utraty kilku genów związanych z odpornością, jak i bardzo małej różnorodności genetycznej – znacznie mniejszej niż u hodowanych wsobnie psów czy kotów. Szacuje się, że gepardy straciły od 90 do 99 proc. zmienności genetycznej.

Zdaniem autorów badań, uzyskane wyniki powinny pomóc w utrzymaniu i powiększeniu populacji geparda.

PAP – Nauka w Polsce

Podziel się tym artykułem:

author-avatar.svg
Koty.pl

Koty.pl to portal tworzony przez specjalistów, ekspertów ale przede wszystkim przez miłośników zwierząt.

Zobacz powiązane artykuły

27.05.2023

Akustyczny kotek – tajny i okrutny projekt CIA

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Zwinny, szybki, bezszelestny i niezwracający na siebie uwagi. To cechy agenta tajnego wywiadu, ale też… kotów. Podczas zimnej wojny CIA dostrzegła to podobieństwo i postanowiła je wykorzystać, operując kota, by powstał tzw. akustyczny kotek.

akustyczny kotek

undefined

25.05.2023

Kocia muzyka, czyli najbardziej znane piosenki o kotach

Ten tekst przeczytasz w 9 minut

Wydawać by się mogło, że kocia muzyka jest czymś nieprzyjemnym dla ucha. Tymczasem piosenki o kotach znamy wszyscy, często nawet nie wiedząc, że są właśnie o mruczkach! Sprawdź, o których tytułach mowa.

piosenki o kotach

undefined

12.05.2023

Twój kot ma nadciśnienie? To możliwe! Zbyt rzadko badamy kotom ciśnienie krwi!

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Nadciśnienie u kotów daje objawy często w momencie, kiedy jest już bardzo poważne. Z tego powodu nie należy zaniedbywać regularnego badania kociego ciśnienia. Pozwoli ono szybko wdrożyć leczenie i zadbać o kociego towarzysza.

badanie ciśnienia krwi u kota

undefined

Koty i Psy - E-booki (1).png

Pobierz darmowy poradnik!

Zapisz się na newsletter i odbierz ebook „Poznaj całą prawdę o kotach” całkowicie za darmo

Zapisz się