Znamy koty dużo dłużej, niż myślimy! Kiedy człowiek naprawdę udomowił kota?

Powszechnie uważa się, że znajomość kota i człowieka rozpoczęła się w Nubii, krainie ciągnącej się wzdłuż środkowej części Nilu. Dzisiejszy mruczek to potomek kota nubijskiego (inaczej kota afrykańskiego albo żbika kaspijskiego). Ale czy prawda rzeczywiście jest tak jednoznaczna?

Kiedy kot poznał człowieka?

Naukowcy z University of Missouri przyjrzeli się bliżej DNA kotów, które żyły na terenie Żyznego Półksiężyca (obszar Egiptu, Palestyny, Syrii i Mezopotamii, okolice rzek Tygrys i Eufrat). To właśnie tam ludzie po raz pierwszy porzucili swój łowiecko-zbieracki tryb życia na rzecz coraz bardziej cenionego rolnictwa. Okres ten nosi nazwę rewolucji neolitycznej i rozpoczął się około 10 000 r. p.n.e.

Według badaczy, to właśnie wtedy zrodziła się wzajemna więź między kotem i człowiekiem, a doprowadziły do niej… szczury. Gryzonie żywo interesujące się zebranymi plonami stanowiły zagrożenie dla zapasów, przyciągały jednak dzikie koty, które coraz częściej zaczęły pojawiać się w okolicach siedlisk ludzkich. Człowiek zauważył, że te małe drapieżniki są jego sprzymierzeńcami i postanowił trzymać je zawsze w swoim towarzystwie. Właśnie w ten sposób miała się zrodzić znajomość, która trwa po dziś dzień!

Ale to nie wszystko! Wędrujący ludzie zabierali ze sobą koty, dzięki czemu gatunek ten rozprzestrzenił się szeroko po Europie i Azji. Dzięki badaniom materiału genetycznego zespół badawczy profesor Leslie A. Lyons mógł przyjrzeć się dokładniej poszczególnym etapom kociej ewolucji. Według badaczki wyniki potwierdzają teorię, która początek udomawiania kota wiąże właśnie z rewolucją agrarną na obszarze Żyznego Półksiężyca. Co więcej, migrujące z człowiekiem zwierzęta zmieniały swój genotyp, dlatego dzisiejsze mruczki z Europy Zachodniej różnią się genetycznie od tych z Azji Południowo-Wschodniej – proces ten został spowodowany tak zwaną „izolacją przez odległość”.

Jak bardzo zmieniły się koty przez ostatnie tysiące lat?

Jak bardzo człowiek zdołał udomowić tego drapieżnika, współpracując z nim w walce z gryzoniami, a tym samym zacieśniając coraz trwalszą więź? Według profesor Lyons, gdyby nie ludzie, koty prawdopodobnie pozostałyby dzikimi zwierzętami, polującymi na robactwo i małe ssaki oraz żyjącymi na swoim naturalnym terenie. W przeciwieństwie do psów, Homo sapiens nie zdołał zmienić kota aż tak bardzo – mruczący pupil stanowi pod tym względem wyjątek, zachowując do dziś sporo ze swoich pierwotnych zachowań.

Ale badania DNA prowadzone przez zespól z University od Missouri mają jeszcze jeden cel. Dzięki genetyce porównawczej, analizującej genotypy kota i człowieka, być może uda się pomóc obu gatunkom w znalezieniu przyczyny oraz leczeniu wielu poważnych chorób, występujących u obu z nich, na przykład policystycznej choroby nerek, ślepoty oraz karłowatości. Profesor Lyons wraz ze swoim zespołem odkryła, że poza naczelnymi kot domowy jest jednym z najbardziej zbliżonych genetycznie ssaków do człowieka! Jej badania pozwoliły zahamować przekazywanie policystycznej choroby nerek przez koty perskie. W 2008 roku aż 38% przedstawicieli tej rasy miało tę przypadłość, dziś procent jest już znacznie niższy.

Co dalej?

Mruczki towarzyszą człowiekowi znacznie dłużej, niż dotychczas sądzono, a więź ta trwa po dziś dzień. I oby jak najdłużej!

Źródła: www.usnews.com/, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kot_nubijski