Kocie rewiry – znaczenie terytorium

Rozmawiamy z zoopsychologiem lek. wet. Jolantą Łapińską z Polskiego Stowarzyszenia Zoopsychologów.

Dlaczego koty znaczą teren moczem?

Strzykanie jest naturalnym zachowaniem kotowatych. Znaczą teren zarówno kocury, jak i kotki, najbardziej – niewykastrowane kocury i niewysterylizowane kotki w okresie rui. Znaczenie moczem jest rodzajem komunikacji wewnątrzgatunkowej. Koty porozumiewają się bowiem za pomocą feromonów (substancji zapachowych wydzielanych przez gruczoły znajdujące się na ciele kota).

Mogą to robić na trzy sposoby: wykorzystując feromony policzkowe (kot zostawia je, ocierając się policzkami o różne rzeczy), feromony pomiędzy opuszkami palców (poprzez drapanie) oraz znacząc  moczem – kot staje wtedy tyłem do pionowej powierzchni, przytupuje łapkami, unosi pionowo ogon i pozostawia kilka kropel moczu w miejscach strategicznych mieszkania  np. na framudze drzwi czy przy oknie.

Poprzez znaczenie moczem koty komunikują innym osobnikom gdzie znajdują się granice ich terytorium.

Co jest przyczyną nadmiernego znaczenia moczem?

Pojawienie się zagrożenia na terytorium danego kota nasila znaczenie przez niego terenu. Takim zagrożeniem może być obecność obcego kota lub innego zwierzęcia, zmiana otoczenia, przeprowadzka czy nieznajomi ludzie w domu.

Czy można temu zapobiec?

Kastracja i sterylizacja dają nawet do 90 proc. prawdopodobieństwa, że kot zaprzestanie znaczenia moczem.  Warto również starać się chronić go przed stresem. Należy zapewnić kotu odpowiedniej wielkości przestrzeń życiową oraz kryjówkę, w której kot będzie się mógł schować i czuć bezpiecznie. Kuwety i miski należy ustawiać w ustronnym i bezpiecznym miejscu.

Można również zabezpieczyć miejsca, w których kot zaczął strzykać – zagradzając dostęp do nich jakimś przedmiotem czy meblem. Dobrą terapią jest również zabawa z kotem. Dwa seanse dziennie (po 10 minut) skutecznie rozładują jego frustrację. Zabawa umożliwi też  pozbycie się nadmiaru energii.

Skutecznym sposobem jest także umieszczanie jedzenia kota w różnych miejscach, tak aby musiał je odnaleźć. Początkowo należy „schować” je w widocznym miejscu – aby nasz pupil wiedział, co ma robić. Z czasem można utrudnić mu zadanie i ukrywać przysmaki w zakamarkach mieszkania.

A jeżeli wszystkie te metody nie działają?

Wtedy można użyć odstraszaczy syntetycznych w sprayu (do kupienia w sklepach zoologicznych). Produkuje się je na bazie substancji zapachowych odstraszających koty, np. zapach cytrusów. Należy nimi spryskać miejsca znaczone przez pupila. W przypadkach wyjątkowo trudnych należy zwrócić się po pomoc do specjalisty, który dobierze odpowiednią terapię farmakologiczną i behawioralną

Dobrym pomysłem jest karanie kota za znaczenie moczem?

Absolutnie nie! Karanie i karcenie przynosi wręcz odwrotny skutek. Kot może stracić zaufanie do właściciela, zaczyna się go bać, a to powoduje u niego stres i frustrację, a co za tym idzie – intensywniej znaczy teren…

Teren znaczą zarówno koty domowe, jak i wolno żyjące?

Tak. Każdy kot ma swoje terytorium, które znaczy. Jeśli jednak w domu mieszka tylko jeden zwierzak, robi to rzadko. Występowanie znaczenia terenu nasila się w domach zamieszkiwanych przez wiele kotów. U zwierząt wolno żyjących i dzikich jest to naturalne zachowanie. Tam liczy się każdy metr terenu. Zwierzęta powtarzają tę czynność nawet kilka razy dziennie.

Jak pozbyć się nieprzyjemnego zapachu moczu?

Nie należy używać detergentów zawierających chlor ani amoniak, gdyż rozkładają one mocz na związki pachnące w sposób pobudzający kota do znaczenia terenu. Należy więc używać wody bądź wody z octem lub specjalnych enzymatycznych preparatów do usuwania zapachu moczu.