Kamica nerkowa u kotów - objawy, leczenie, dieta

Kamica nerkowa u kotów nie jest wcale rzadką przypadłością. Na występowanie tej choroby szczególnie narażone są m.in. koty kastrowane i otyłe. Jak postępować ze zwierzętami zagrożonymi wystąpieniem kamicy nerkowej i tymi, które już na nią cierpią?

Kamica nerkowa u kotów. Jak powstają kamienie nerkowe?

Kamica nerkowa u kotów polega najogólniej na powstawaniu złogów w nerkach i przewodach moczowych. Tworzą się one z nadmiaru składników mineralnych obecnych w moczu. Początkowo są to mikroskopijnych rozmiarów kryształki. W wyniku agregacji i nawarstwiania mogą z nich powstawać dużych rozmiarów kamienie moczowe, czyli tzw. urolity.

Wśród czynników mających wpływ na ich powstawanie wymienia się także: zastój moczu, jego niewłaściwe, różne od obojętnego pH, obecność w nim tzw. organicznych jąder krystalizacji oraz występowanie czynników szczególnie sprzyjających krystalizacji lub niedobór czynników ją hamujących. Kamienie przemieszczające się w układzie moczowym mogą powodować jego uszkodzenie i sprawiają zwierzęciu ból. Zabarwiony krwią mocz, oddawanie go z trudnością lub podejrzanie często – to objawy, które mogą świadczyć o kamicy nerkowej u kota.

Jak rozpoznać kamicę moczową u kota?

Problemy podczas oddawania moczu, załatwianie się poza kuwetą, częste wylizywanie okolicy cewki moczowej to objawy, które będą wskazaniem do konsultacji z lekarzem weterynarii. Przed wizytą u specjalisty warto zaopatrzyć się w odpowiednio pobraną i przechowywaną próbkę kociego moczu - znacząco przyspieszy to dalszą diagnostykę. W przypadku podejrzenia kamicy moczowej u kota niezbędne będzie wykonanie badania USG jamy brzusznej, które pozwoli stwierdzić obecność kryształów i określi ich lokalizację.

Co sprzyja powstawaniu złogów w układzie moczowym?

Czynnikiem, który jest zarówno przyczyną, jak i metodą zapobiegania powstawania kamieni w nerkach jest żywienie. Nieprawidłowo zbilansowana dieta, nieodpowiednia proporcja między wapniem i fosforem, zbyt wysoka zawartość magnezu to główne dietetyczne czynniki ryzyka powstawania tego schorzenia. Z drugiej strony, to właśnie dzięki odpowiedniemu postępowaniu dietetycznemu w dłuższej perspektywie możliwe jest zlikwidowanie przyczyny kamicy. Natomiast w przypadku kotów genetycznie predysponowanych do występowania tej choroby, można zapobiegać jej pojawieniu się.

Żywienie kota z kamicą nerkową lub tendencją do jej występowania

Kluczową kwestią jest dostarczenie dużej ilości płynów. Im większe rozcieńczenie moczu, tym większa rozpuszczalność szczawianów wapnia i niższe ryzyko, że powstaną z nich złogi. Z tego względu najlepszym rozwiązaniem w żywieniu kota zagrożonego wystąpieniem kamicy nerkowej będzie mokra karma. W porównaniu z pokarmem suchym, podawanie wilgotnego jedzenia o wyższej zawartości wody zmniejsza ryzyko powstania zarówno kamieni nerkowych, jak i niewydolności nerek.

Dodatkowo karmy suche zawierają zwykle surowce pochodzenia roślinnego. A te z kolei przyczyniają się do pojawienia się w organizmie kota nadwyżki kwasu szczawiowego, który nadmiernie zakwaszając mocz może powodować powstawanie kamieni nerkowych. Proces ten neutralizować mogą pewne substancje także dostarczane z pożywieniem – witaminy z grupy B, niektóre aminokwasy (szczególnie cysteina) oraz bakterie probiotyczne zasiedlające przewód pokarmowy, które zwiększają utylizację endogennego kwasu szczawiowego. Na ilość bakterii probiotycznych bezpośredni wpływ mają składniki karm o działaniu prebiotycznym: mannooligosacharydy oraz beta-glukany.

Jak karmić kota z kamicą nerkową?

Istotna jest także wielkość porcji. Zaserwowanie kotu jednorazowo zbyt dużej ilości pokarmu powoduje zwiększoną syntezę kwasu szczawiowego w wątrobie. Dodatkowo może też być przyczyną wahań pH moczu. Może on wówczas mieć odczyn zasadowy, co sprzyja wytrącaniu się nowych kryształów. Podzielenie dawki pokarmowej na kilka posiłków w ciągu dnia pomaga utrzymać w miarę stałe, kwaśne pH moczu. Zapobiega to krystalizacji nowych kamieni i wspomaga rozpuszczanie już istniejących.

Koty z tendencją do występowania kamicy nerkowej i te, u których choroba ta została już zdiagnozowana, mogą także dostawać pokarm wzbogacony substancjami zakwaszającymi mocz, takimi jak np. chlorek amonu oraz L-metionina. Zawiera je często specjalistyczna żywność dedykowana zwierzętom z problemami urologicznymi, a także karma dla kotów sterylizowanych. Zwierzęta te, ze względu na niższą aktywność i większą tendencję do tycia, są szczególnie narażone na tworzenie się kryształów i kamieni moczowych.

Leczenie kamicy moczowej u kota

Odpowiednie postępowanie dietetyczne może prowadzić do rozpuszczenia nagromadzonych się kamieni w drogach moczowych i zapobiec formowaniu się kolejnych. Zdarzyć się może, że kamienie utkną w moczowodzie lub zatkają kotu cewkę moczową - wtedy wymagać będą chirurgicznego usunięcia. W leczeniu kamicy moczowej u kota stosować można także leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, kroplówki ułatwiające wypłukanie osadu z dróg moczowych oraz suplementy wspierające rozpuszczanie urolitów.

Kamica nerkowa u kotów

Główne zasady postępowania dietetycznego u kotów z objawami kamicy nerkowej:

• Stały dostęp do wody pitnej gwarantujący właściwe nawodnienie organizmu.
• Unikanie karm suchych, zawierających surowce roślinne pośrednio zwiększające ryzyko powstawania kryształów i kamieni moczowych.
• Żywienie mokrą karmą lub wilgotnymi, domowymi posiłkami, dostarczającymi dodatkowej porcji wody rozcieńczającej mocz.
• Podawanie kotu posiłków w kilku porcjach, które zapobiegają wahaniom pH moczu sprzyjającym wytrącaniu się w nim kryształów.
• Bezwzględne przestrzeganie wielkości porcji w przypadku stosowania specjalistycznej karmy przeznaczonej dla kotów z problemami urologicznymi.
• Kontrolowanie masy ciała kota, umożliwiające zapobieganie nadwadze i otyłości.