Kocie zmysły i anatomiczne ciekawostki

Kot jaki jest, każdy widzi. Ale czy wiemy, czy potrafi zgrzytać zębami, albo dlaczego czasem unosi górną wargę w dziwnym grymasie? Poznaj kocie zmysły – oto kilka ciekawostek o anatomii.

Kocie zmysły, czyli zmysł dotyku

Przeciętny kot ma dwadzieścia cztery wąsy ułożone w czterech rzędach: po trzy wąsy z każdej strony pyszczka. Wyższy rząd może się poruszać niezależnie od niższego. Wąsy są znacznie grubsze od zwykłych włosów, ich korzenie są osadzone trzy razy głębiej i ściśle połączone z systemem nerwowym. Dzięki impulsom płynącym z wąsów do wielu zakończeń nerwowych, kot odbiera dokładne informacje o ruchu powietrza i innych elementach otoczenia.

Ich uszkodzenie powoduje dyskomfort i dezorientacje zwierzęcia. Ponadto nad każdym okiem i na tylnych częściach łap umiejscowione są podobne do wąsów i pełniące zbliżone funkcje sztywne włosy.

Słuch

Kot posiada aż trzydzieści dwa mięśnie połączone z uchem, co daje mu dużą kontrolę nad jego poruszaniem i obracaniem. Jedno ucho może się obracać niezależnie od drugiego o pełne 180 stopni i o wiele szybciej niż ucho najbardziej wyczulonego psa. Ocenia się, że koci słuch jest pięciokrotnie lepszy od ludzkiego. Zakres częstotliwości słyszanych przez koty sięga 65 kHz, natomiast człowiek odbiera dźwięki o częstotliwości niższej niż 20 kHz.

Język

Powierzchnia języka kota domowego przypomina drobny papier ścierny, natomiast powierzchnia języka kotów dzikich, na przykład lwa czy tygrysa, jest jeszcze bardziej szorstka. Służy to kilku celom: nie tylko ułatwia toaletę i utrzymanie sierści w czystości, ale jest wykorzystywane również do odrywania mięsa od kości podczas pożerania zdobyczy.

Wzrok

Kocie zmysły sprawiają, że koty są znakomitymi łowcami. Większość kotów ma zielonożółte lub złote oczy. Koty są dalekowidzami i przedmioty znajdujące się bezpośrednio przed nimi wydają im się zamglone i nieostre. W ramach rekompensaty ich wzrok jest niezwykle bystry, są zdolne wyłapać najmniejszy ruch z dużej odległości. Ze wszystkich ssaków to właśnie koty mają największe oczy w stosunku do wielkości swojego ciała. Widzą one kolor niebieski, zielony i czerwony, posiadają trzecią powiekę, migotkę, która rzadko jest widoczna.

Jeśli zaczyna być widoczna, może to oznaczać, że kot jest chory. Wbrew popularnemu przekonaniu koty nie widzą w całkowitej ciemności, natomiast ich wzrok przy ograniczonej ilości światła jest znacznie lepszy niż u większości zwierząt. W nocy kot widzi sześć razy lepiej niż człowiek. Oczy zwierzęcia odbijają wtedy światło i zdają się świecić w ciemności.

Zjawisko odbicia występuje wówczas, gdy nawet niewielka ilość światła wpada do warstwy oka zwanej tapetum lucidum. Ta część kociego oka skupia dostępne światło, dzięki czemu polowanie w nocy staje się dla kota dużo łatwiejsze.

Tak jak u człowieka, kocie źrenice zwężają się lub rozszerzają w zależności od ilości światła, z tym, że ludzkie źrenice są okrągłe, a kocie mają kształt pionowych szpar – co widać w pełnym świetle.

Narząd Jacobsona

Koty posiadają specjalny narząd węchowy zlokalizowany na podniebieniu. Nosi nazwę organu Jacobsona. Za jego pomocą zwierzę analizuje zapachy. Organ ten posiadają również inne ssaki (w tym człowiek) oraz gady. W przypadku węży pomaga on namierzać ofiarę.

U ssaków prawdopodobnie narząd Jacobsona jest wrażliwy na feromony. Reakcja powodująca specyficzny grymas na twarzy kota: lekko otwarty pyszczek, uniesiona górna warga i specyficzne wciąganie powietrza, to reakcja Flehmena, pozwalająca kotu jednocześnie czuć zapach i smak powietrza.

Około połowa kotów reaguje w ten sposób na kocimiętkę. Roślina ta oddziałuje na podobne ścieżki chemiczne jak LSD u człowieka, nie powoduje jednak uzależnienia, a jej działanie jest nieszkodliwe i krótkotrwałe. Kot posiada około 60-80 milionów komórek węchowych – ludzie mają ich jedynie około 20 milionów.

Zęby

Komplet kocich zębów to 30 sztuk (12 siekaczy, 10 zębów przedtrzonowych, 4 kły i 4 zęby trzonowe). Koty tracą zęby mleczne, podobnie jak ludzie. Około 7. miesiąca życia wyrastają im zęby stałe.

Koty również cierpią na choroby dziąseł i psują im się zęby. Można kupić specjalne szczoteczki do zębów nakładane na palec i spróbować umyć kocie zęby samemu, albo raz do roku zaprowadzić zwierzę do weterynarza na czyszczenie. Choroby przyzębia i stany zapalne dziąseł mogą wskazywać również na choroby nerek lub białaczkę. Czasem stan dziąseł poprawia dopiero resekcja wszystkich zębów – bez obaw, kot bezzębny nadal może pobierać suchą karmę lub rozdrobnioną mokrą. Przewlekłe stany zapalne mogą natomiast prowadzić do ciągłego stresu, odmowy jedzenia i chudnięcia oraz rozwoju innych, groźnych chorób.

Szczęki

Kocie szczęki są umocowane na prostym zawiasie i dlatego zwierzę jest w stanie otwierać pyszczek jedynie od dołu. Nie jest w stanie natomiast przesuwać szczęki na bok i nigdy nie uda mu się zazgrzytać zębami. Dlatego koty jedzą, rwąc pożywienie na kawałki lub miażdżąc kęsy, których nie gryzą.

Jak widać, kocie zmysły to niezwykłe narzędzia. Tak naprawdę jeszcze nie do końca poznaliśmy ich możliwości, ale wszystko przed nami…

Źródło: materiały redakcji plus: Lesley O’Mara, „Koci Świat”, Wydawnictwo Galaktyka