27.02.2024
Choroba kociego pazura – jak dochodzi do zakażenia?
Agata Kufel
Ten tekst przeczytasz w 7 minut
Choroba kociego pazura wywoływana jest przez bakterie Bartonella. Do infekcji dochodzi najczęściej przez zadrapanie zakażonego kota. Choroba zazwyczaj ma łagodny przebieg. Może jednak stanowić zagrożenie dla osób z niską odpornością.
fot. Shutterstock
- Choroba kociego pazura – co to jest?
- Rozpoznanie choroby kociego pazura
- Choroba kociego pazura – objawy
- Leczenie choroby kociego pazura – ile trwa?
- Powikłania choroby kociego pazura
- Jak zapobiegać chorobie kociego pazura?
- Czym smarować zadrapanie po kocie, by uniknąć zakażenia?
- Jak uniknąć podrapania przez kota?
- Inne choroby zakaźne przenoszone przez koty
Prawdopodobnie każdy słyszał o chorobie kociego pazura. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z tego, że bakterie rodzaju Bartonella zagrażają nie tylko ludziom, ale również kotom. Warto zaznaczyć, że aż 90% przypadków choroby kociego pazura spowodowanych jest zadrapaniem przez kota. Bardzo rzadko przyczyną zachorowania jest pies. Koci pazur występuje szczególnie często u dzieci do 15 roku życia, które są najbardziej skłonne do interakcji ze zwierzętami. Zakażenie nie przenosi się natomiast na drugiego człowieka.
Choroba kociego pazura – co to jest?
Choroba kociego pazura to potoczna nazwa bakteryjnej choroby odzwierzęcej. Po raz pierwszy opisał ją w 1889 roku Henri Parinauda. Wywoływana jest ona przez Gram-ujemne bakterie bartonella henselae. W naszym kraju najwięcej przypadków choroby kociego pazura odnotowuje się w okresie jesienno-zimowym, kiedy odporność organizmu znacząco się obniża. Do zakażenia dochodzi w wyniku zadrapania, ugryzienia czy kontaktu ze śliną młodego kota, który jest nosicielem bakterii Bartonella.
Czym jest bartoneloza u kota?
Pod nazwą bartoneloza kryje się choroba wywoływana przez bakterie Bartonella henselae, które są przenoszone przez pasożyty: wszy, świerzbowce, kleszcze i oczywiście pchły. Niektóre badania wskazują, że około 1/3 populacji kota zarażona jest Bartonellą. Zakażone zwierzęta stają się nosicielami bakterii, które żyją w krwinkach czerwonych i nabłonkach wyścielających narządy wewnętrzne. Mogą infekować szpik kostny i ośrodkowy układ nerwowy, a także niektóre typy leukocytów (białych krwinek). W zarażonym organizmie drobnoustroje przechodzą również do śliny, obecne są też pod kocimi pazurami.
Objawy bartonelozy u kota
Nie każdy kot-nosiciel zachoruje na bartonelozę – u większości osobników choroba przebiega po cichu, a objawy nie występują do momentu, w którym nie dojdzie do osłabienia układu odpornościowego. Do klinicznych objawów tej choroby należą między innymi:
- gorączka,
- zmniejszenie lub brak apetytu,
- letarg,
- powiększone węzły chłonne.
W przebiegu poważniejszych zakażeń bartonelozą u kota mogą wystąpić także:
- drgawki,
- stany zapalne dziąseł,
- zapalenie spojówek (zapalenie siatkówki i nerwu wzrokowego),
- wymioty (głównie w przypadku kociąt).
Diagnostyka i leczenie bartonelozy u kota
O ile u kota nie wystąpią wyraźne objawy, diagnoza może nie należeć do najprostszych – rutynowe badania krwi nie zawsze demaskują chorobę. W sytuacji, gdy lekarz weterynarii podejrzewa bartonelozę, sprawa jest łatwiejsza – istnieją specjalne testy pozwalające wykryć zakażenie. W przypadku uzyskania pozytywnego wyniku, konieczne jest wdrożenie leczenia. Bartonelozę zwalcza się antybiotykami – zwykle chore zwierzę poddaje się kilkutygodniowej kuracji.
Jak ochronić kota przed bartonelozą?
Najskuteczniejszą ochroną przed bartonelozą u zwierząt jest stosowanie środków przeciw pasożytom. Na rynku dostępny jest szeroki wybór preparatów, takich jak krople, spraye czy obroże, które minimalizują ryzyko, że naszego pupila zaatakują nieproszeni goście. Warto w tej kwestii skonsultować się z zaufanym lekarzem weterynarii, który dopierze odpowiednią prewencję. Trzeba przy tym pamiętać, że nawet najdroższa obroża przeciwpchelna nie daje sturocentowej gwarancji, że kot nigdy nie złapie jakiegoś pasożyta. Do obowiązków opiekuna należy baczna obserwacja pupila i kontrolowanie stanu jego sierści, zwłaszcza jeśli zwierzę ma możliwość wychodzenia na dwór.
Rozpoznanie choroby kociego pazura
Pierwsze objawy choroby zakaźnej pojawiają się w przeciągu 3-14 dni od chwili zadrapania przez kota. Objawy te będą bardziej nasilone u osób z obniżoną odpornością, małych dzieci, kobiet w ciąży czy osób starszych. Początkowo w miejscu zadrapania pojawia się zmiana pierwotna, która wygląda jak grudka lub krosta, a następnie przybiera postać pęcherzyka. W późniejszych etapach (po około 2 tygodniach) rozwija się stan zapalny węzłów chłonnych, które mogą ropieć i pękać. Jeśli objawy nie ustąpią lub zaczynają się nasilać, należy udać się do lekarza, który wdroży odpowiednie leki. Rozpoznanie bakteryjnej choroby odzwierzęcej jest weryfikowane na podstawie badań serologicznych.
W niektórych przypadkach przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych może trwać miesiącami i być bardzo uciążliwe dla chorego. Charakteryzuje się takimi objawami ogólnymi, jak np. zmęczenie, pocenie się, bóle głowy, pleców, podbrzusza oraz obrzęk i bóle węzłów limfatycznych. W Stanach Zjednoczonych każdego roku diagnozuje się ok. 12 tysięcy przypadków bartonelozy, z czego 500 wymaga hospitalizacji.
Choroba kociego pazura – objawy
Na zakażenie rany bakteriami Bartonella mogą wskazywać takie symptomy, jak:
- powiększenie jednego lub kilku okolicznych węzłów chłonnych,
- gorączka (może np. świadczyć o tym, że doszło do zropienia zajętego węzła chłonnego),
- bóle brzucha,
- nudności,
- poty,
- bóle mięśniowe,
- drgawki,
- osłabienie.
Leczenie choroby kociego pazura – ile trwa?
U większości osób przebieg choroby kociego pazura jest łagodny i ustępuje samoistnie w ciągu 2 do 6 miesięcy. W przypadku osób z obniżoną odpornością ma ona poważniejszy przebieg i może wymagać hospitalizacji. W skrajnych przypadkach może się okazać, że niezbędna będzie interwencja chirurgiczna (np. nacięcie węzła chłonnego). W leczeniu infekcji najczęściej stosuje się antybiotyki, takie jak azytromycyna i tetracykliny. Zdecydowanie rzadziej, w przypadku niedoleczenia, choroba może przejść w stan uśpienia i po jakimś czasie może nastąpić nawrót.
Powikłania choroby kociego pazura
W przypadku ciężkiego przebiegu często dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, zapalenia mózgu, uszkodzenia układu nerwowego (encefalopatia), wątroby i śledziony oraz zapalenia wsierdzia, które może być przyczyną śmierci. Wśród powikłań wymienia się też zespół Parinauda (występuje, gdy dochodzi do zakażenia dospojówkowego).
Jak zapobiegać chorobie kociego pazura?
Ryzyko zachorowania na chorobę kociego pazura można zmniejszyć, unikając kontaktów z obcymi kotami i zabezpieczając pupila przed bartonelozą. W przypadku zadrapania przez kota konieczna będzie także odpowiednia higiena rany, która ograniczy namnażanie się chorobotwórczych drobnoustrojów i rozprzestrzenianie się ich w organizmie człowieka.
Czym smarować zadrapanie po kocie, by uniknąć zakażenia?
Nawet najłagodniejszy zwierzak może czasem podrapać swojego opiekuna – w zabawie, gdy się czegoś wystraszy, w lecznicy, podczas przycinania pazurków lub podawania tabletki. Rany zadane przez kocie pazury, należą do grupy ran ciętych o gładkich brzegach. Powinny więc goić się dość łatwo. Niestety pazury kotów nie są sterylne – znajdują się na nich bakterie, wirusy, grzyby, które po dostaniu się w miejsce skaleczenia, mogą wywołać stan zapalny i wydłużyć proces gojenia.
Jeśli zostaniesz podrapany lub ugryziony przez kota, zdezynfekuj ranę gazikiem. W tym celu możesz użyć wody utlenionej lub środków odkażających. Następnie posmaruj ranę maścią, która zmniejszy ryzyko zakażenia. W przypadku głębszych ran możesz zakleić miejsce zranienia plastrem z opatrunkiem. Zadrapania goją się jednak szybciej, gdy pielęgnację ograniczy się tylko do ich dezynfekcji 3-4 razy w ciągu dnia, bez zaklejania plastrem. Nie zdrapuj strupków – pozwól skórze w spokoju się wygoić. Strupki same odpadną, gdy skaleczenie zniknie.
Jak uniknąć podrapania przez kota?
Nie każde zadrapanie kończy się chorobą kociego pazura, jednak naruszenie skóry przez zwierzaka zawsze niesie ze sobą ryzyko zakażenia. Dlatego warto unikać sytuacji, w których kot może zadrapać. Co zrobić, by uniknąć tego typu sytuacji?
- Regularnie przycinaj pazurki, szczególnie jeśli masz pupila niewychodzącego.
- Zabezpieczaj kota (również niewychodzącego) przed pasożytami i pchłami.
- Koniecznie postaw solidny drapak, który nieco stępi ostre końce pazurków.
- Ucz od wczesnego kocięctwa, że ludzkie dłonie, stopy i inne części ciała nie służą do polowań ani zabawy. Przerywaj kontakt z pupilem za każdy razem, gdy tylko zaczyna cię drapać. Odejdź od kota, ignoruj go, zajmij się czymś innym, aż zapomni, że chciał zapolować na twoje dłonie.
- Zapewnij kotu atrakcyjne otoczenie, w którym będzie mógł realizować w sposób bezpieczny swoje instynkty łowieckie (drapak, zabawki, drugi zwierzak itd.).
- Przyzwyczajaj kota od małego do takich zabiegów jak przycinanie pazurków, czesanie, czyszczenie oczu i uszu. Wykonuj je prawidłowo, nie sprawiając zwierzęciu bólu. Jeśli nie jesteś pewien, jak to robić, zapytaj lekarza weterynarii. Wraz z upływem czasu pupil przyzwyczai się do wszelkich zabiegów pielęgnacyjnych.
- Wybieraj odpowiednie momenty na zabiegi lecznicze i pielęgnacyjne. Wybierz czas, gdy jest zaspany, zrelaksowany, wypoczęty. Wykonuj konieczne zabiegi sprawnie, szybko i bezboleśnie.
- Ucz się od kota i czytaj jego język ciała – mruczek nie znosi rozwiązań siłowych i działań wbrew jego woli. Nie przytulaj na siłę, gdy tego nie chce.
- Nie próbuj brać na ręce kota, którego nie znasz, a który ostrzegawczo syczy i stroszy sierść – on sobie nie życzy twojego dotyku. Po syczeniu zazwyczaj następuje atak.
Inne choroby zakaźne przenoszone przez koty
Każdy odpowiedzialny opiekun kota, musi pamiętać o regularnych wizytach u lekarza weterynarii, szczepieniach, a także badaniach kontrolnych. Powodów jest wiele, a jednym z nich jest to, że niektórymi chorobami przenoszonymi przez koty może zarazić się też i człowiek. Wśród najczęstszych chorób wymienia się:
- toksoplazmoza,
- toksokaroza,
- bąblowica,
- świerzb,
- grzybica,
- wścieklizna.
współautorzy: Joanna Nowakowska, Aleksandra Prochocka
Zobacz powiązane artykuły
01.12.2024
5 niepokojących sygnałów, że twój kot dobrał się do świątecznego stołu
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
W Wigilię nasze stoły uginają się pod ciężarem tradycyjnych potraw. Ryba po grecku, śledzie, kapusta z grzybami, makowiec czy kompot z suszu – te same aromatyczne dania, które tak kuszą nasze podniebienia, mogą również zainteresować nasze mruczki. Niestety, wiele z tych smakołyków może być dla kotów szkodliwe. Poniżej opisujemy pięć najczęstszych sygnałów, które wskazują, że twój kot mógł dobrać się do świątecznego stołu.
undefined
07.11.2024
Czy kleszcze są niebezpieczne dla kotów?
Ten tekst przeczytasz w 5 minut
Wiosna, lato a nawet wczesna jesień. Nie tylko my w ciepłe, słoneczne dni cieszymy się piękną pogodą. Korzystają z niej również… kleszcze. Te niewielkie pasożyty stają się aktywne już przy temperaturze powyżej 5°C i pozostają zagrożeniem aż do późnej jesieni. Chociaż koty są bardziej odporne na choroby przenoszone przez kleszcze niż psy, to wciąż nie można ich lekceważyć.
undefined
02.10.2024
Kot niewychodzący i pchły - czy to możliwe?
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Czy kot niewychodzący może złapać pchły? Okazuje się, że tak! Jak domowe mruczki zarażają się pchłami i co zrobić, by uchronić pupila przed tymi uciążliwymi pasożytami?
undefined