Jak traktowane są koty w postępowaniu spadkowym?
Prawo: kot to rzecz, ale z wyjątkami
W wyniku śmierci opiekuna kot staje się elementem masy spadkowej. Tak stanowią przepisy, mimo że ustawa o ochronie zwierząt podkreśla wyjątkowy status zwierząt jako istot czujących. W praktyce do kwestii dziedziczenia stosuje się przepisy o rzeczach.
Kto przejmuje kota po śmierci opiekuna?
Jeśli nie istnieje odpowiedni zapis w testamencie, kot staje się własnością spadkobierców ustawowych (najczęściej rodziny zmarłego – dzieci, małżonka). Nie ma tu możliwości, aby przyjąć spadek bez zwierzaka, ponieważ jest on częścią postępowania spadkowego. W momencie, gdy spadkobierca nie zagwarantuje kotu odpowiedniej opieki lub się go pozbędzie, jest to porzucenie i jest karalne. Jeżeli nie ma spadkobierców, opiekę przejmuje gmina, często przez schronisko lub Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce.
Możliwości prawnego zabezpieczenia kota: testament, zapis, polecenie
Wskazanie opiekuna oraz zapis środków
Najprostszą i najpewniejszą metodą, by chronić los kota, jest wskazanie konkretnego opiekuna w testamencie i zabezpieczenie odpowiednich środków na jego utrzymanie. Przykładowa treść może brzmieć: „Zapisuję mojej siostrze Kasi mojego kota Czesia i 10 000 zł na utrzymanie dla niego”.
Polecenie testamentowe
Możesz zobowiązać spadkobiercę do zapewnienia opieki kotu przez tzw. polecenie testamentowe („polecenie opieki nad kotem Filemonem do końca jego dni”). Wykonanie takiego polecenia mogą nadzorować pozostali spadkobiercy lub wykonawca testamentu.
Fundacja, stowarzyszenie lub TOZ
Brak bliskich? Zamiast osoby fizycznej można wyznaczyć organizację zajmującą się opieką nad zwierzętami (TOZ, fundacja itd.). Warto przy okazji przekazać środki na opiekę i ustalić, jak wygląda proces adopcji zwierząt.
Co grozi kotu bez testamentu lub opiekuna?
Wielu spadkobierców nie chce lub nie może przejąć kota. Wtedy trafia on do schroniska lub pod opiekę TOZ. Przykłady ogłoszeń „kot po zmarłej pani, pilnie szuka domu” pojawiają się niemal codziennie: „Pani Irena zmarła nagle, a jej dwa koty przez kilka dni były same w mieszkaniu. Dopiero dzięki czujności sąsiadów i interwencji wolontariuszy TOZ miały szansę na nowy dom.”
Mity, ciekawostki i prawo międzynarodowe
Koty (podobnie jak inne zwierzęta domowe) nie mogą być spadkobiercą w świetle polskiego prawa. To rozwiązanie funkcjonuje w Stanach Zjednoczonych czy Szwajcarii, jednak w Polsce to niemożliwe z powodu braku osobowości prawnej. Warto wspomnieć o znanych w mediach przypadkach zwierząt-milionerów, ale w naszym kraju możemy tylko zabezpieczać kota dzięki zapisom i poleceniom.
Jak zabezpieczyć kota?
Porozmawiaj z rodziną i potencjalnymi opiekunami o przyszłości kota. Sporządź testament z jasnym zapisem dotyczącym zwierzaka i środków na utrzymanie. Wybierz sprawdzoną organizację (np. TOZ), która może przejąć opiekę nad kotem. Pamiętaj: każda decyzja dziś to spokój jutro – także dla twojego kota.
Artykuł powstał we współpracy z Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami w Polsce.
