08.11.2020
Jaskra – niebezpieczna choroba oczu, która dotyka również koty
Nikoletta Parchimowicz
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
U kotów, podobnie jak i u ludzi, może wystąpić niezwykle poważna choroba oczu – jaskra. Czy da się jej w jakiś sposób zapobiec?
fot. Shutterstock
Jaskra powoduje bolesny wzrost ciśnienia wewnątrz oka i może prowadzić do ślepoty. Cierpią na nią ludzie, ale również zwierzęta. Dowiedz się, jak przebiega jaskra u kota.
Jaskra u kota
Jaskra to termin używany do opisania grupy zaburzeń oka, charakteryzujących się zwiększonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Ciśnienie to uniemożliwia utrzymanie prawidłowych funkcji oka. Jaskra jest chorobą nieuleczalną i postępującą, co oznacza, że z czasem ulega pogorszeniu. Jest niebezpieczna i potrafi rozwinąć się w bardzo krótkim czasie. Można ją podzielić na dwa rodzaje.
- jaskra pierwotna – występuje z powodu wrodzonej i dziedzicznej wady genetycznej (dysplazji struktury kąta tęczówkowo-rogówkowego). Narażone są na nią najczęściej koty perskie, koty birmańskie i koty syjamskie. Wada powoduje zwężanie kąta przesączania, przez co odpływ cieczy wodnistej jest coraz wolniejszy. Rozwój jaskry nie jest równomierny. Dla obu oczu postępy mogą być różne. Jaskra pierwotna występuje rzadziej niż wtórna.
- jaskra wtórna – blokada odpływu spowodowana jest przez choroby (np. zaćma, nowotwór oka, zapalenie błony naczyniowej, zapalenie tęczówki, kocia białaczka – FeLV, zapalenie otrzewnej – FIP) lub czynniki zewnętrzne, takie jak urazy mechaniczne. Zmiany mogą dotyczyć wyłącznie jednego oka. Występuje o wiele częściej niż jaskra pierwotna.
Mamy też dwie odmiany jaskry, jeśli chodzi o tempo zapadania na tę chorobę.
- jaskra ostra – pojawia się nagle i w bardzo szybkim tempie dewastuje kocie oczy i wzrok. Wymaga natychmiastowej interwencji weterynarza.
- jaskra przewlekła – trudno ją zauważyć, gdyż rozwija się podstępnie. Kot przez długi okres ukrywa objawy. Jej konsekwencje są jednak takie same jak w przypadku jaskry o ostrym przebiegu.
Fizjologia zaburzenia
Oko zawiera płyn zwany cieczą wodnistą. Wypełnia on przednią i tylną komorę oka. Płyn jest wytwarzany w części oka zwanej ciałem rzęskowym i odprowadzany przez strukturę zwaną kątem tęczówkowo-rogówkowym. Jest on odpowiedzialny za kształt gałki ocznej, odżywienie i dotlenienie oka. Jeśli ciecz wodnista nie jest w stanie prawidłowo drenować, płyn cofa się i wzrasta ciśnienie w oku. Przyczyną podwyższonego ciśnienia w gałce ocznej jest zazwyczaj utrudniony odpływ cieczy wodnistej.
Prawidłowe ciśnienie w oku kota
Właściwe ciśnienie w oku kota powinno wynosić poniżej 31 mmHg. Ciśnienie różni się w zależności od rasy, płci i wieku zwierzaka, jednak przeważnie mieści się w przedziale 10-20 mmHg. Ciśnienie zależy od produkcji płynu i jego przepływów, ale także od krążenia krwi w błonie naczyniowej oka.
Jaskra u kota – objawy
Jaskra powoduje szereg objawów. Są one dla kota nieprzyjemne i bolesne. Wpływają na całość jego zachowania. Kot stopniowo traci wzrok– zmniejsza się coraz bardziej jego pole widzenia.
- zmętnienie oka
- nadmierne mruganie
- rozszerzone źrenice niereagujące na światło
- łzawienie
- zaczerwienie albo niebieskawo-zielonkawy kolor oka
- powiększone oko (woloocze)
- obrzęk rogówki i spojówki
- drapanie okolic oka
- światłowstręt
- zapalenie oka
- niedomykająca się powieka
- zmiany w zachowaniu spowodowane stopniową utratą wzroku
- letarg i/lub utrata apetytu z powodu bólu (ucisku na nerw wzrokowy)
- ślepota
- zwichnięcie soczewki (jej przyczepy nie wytrzymują rozpierania rosnącej gałki ocznej)
- wylewy śródoczne
- zanik tęczówki i całej gałki ocznej
- ostatecznie zanik siatkówki i brodawki nerwu wzrokowego
Jaskra u kota – leczenie
Leczenie jaskry jest konieczne, jednak trudne i nie gwarantuje sukcesu. Wszelkie działania mają na celu spowolnienie przebiegu choroby, oddalenie wizji ślepoty, a także ulżenie kotu w bólu. Lekarz (najlepiej okulista) po ustaleniu, czy jaskra ma charakter wtórny, czy pierwotny, jak również po określeniu stopnia zaawansowania choroby decyduje o charakterze podejmowanych działań. Jeżeli ciśnienie jest za wysokie, kot natychmiast dostaje leki dożylnie i miejscowo.
Leczenie jaskry przewlekłej polega na farmakoterapii. Kot dostaje leki obniżające ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, zmniejszające produkcję cieczy wodnistej, rozszerzające naczynia krwionośne, poprawiające ukrwienie i zaopatrzenie w tlen i substancje odżywcze. Jaskra o ostrym przebiegu oznacza hospitalizację kota. W tym przypadku zmiany spowodowane chorobą zachodzą w bardzo szybkim tempie i mogą się okazać nieodwracalne.
Operacja?
Możliwe jest leczenie operacyjne. Operacja może być zalecana w przypadkach ciężkiej jaskry i takiej, która nie reaguje dobrze na leczenie. Leczenie chirurgiczne polega na zastosowaniu lasera w celu korekcji drenażu cieczy wodnistej. Nie stosuje się implantów. Czasami konieczne okazuje się usunięcie gałki ocznej. To drastyczne posunięcie pozwala uwolnić kota od bólu.
Rola opiekuna
Problemy z oczami u kotów mogą szybko postępować, więc nie powinieneś czekać z wizytą u lekarza, gdy zauważysz niepokojące objawy u swojego pupila. Niestety nie ma sposobu na odwrócenie uszkodzeń oczu spowodowanych jaskrą, dlatego wczesne wykrycie jest najlepszym sposobem na ocalenie wzroku i zapobieżenie silnemu bólowi. Nie ma także sposobu, aby zapobiec występowaniu jaskry u kotów, dlatego tak ważne są rutynowe badania weterynaryjne.
W przypadku takiej diagnozy konieczne jest zaangażowanie opiekuna. By pokrzyżować plany tej chorobie, leki muszą być podawane ściśle według zaleceń lekarza, regularnie i do końca życia. To konieczne, by ulżyć pupilowi w cierpieniu, jakie niestety niesie ze sobą jaskra. Kot powinien być również poddawany systematycznej kontroli okulistycznej.
Miłośniczka kotów, catsitterka, behawiorystka. Piszę o kotach od wielu lat. O ich naturze uczę się natomiast, odkąd pamiętam. Czuję z kotowatymi niesamowitą więź i porozumienie.