Chłoniak u kota – objawy i leczenie nowotworu przewodu pokarmowego

Chłoniak (lymphoma), inaczej chłoniakomięsak (lymphosarcoma), to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek układu limfocytarnego – limfocytów. Szacuje się, że chłoniaki odpowiadają za 30-40% wszystkich nowotworów występujących u kotów. Szacuje się, że ryzyko jego wystąpienia wynosi 200 przypadków na 100 000 kotów. Niestety wczesne oznaki chłoniaka najczęściej nie są zbyt specyficzne, przez co do postawienia diagnozy dochodzi zwykle w późnym stadium zaawansowania choroby. Jakie niepokojące objawy mogą wskazywać na ten nowotwór? Sprawdź, jaki może być czas przeżycia kota z chłoniakiem!

Przyczyny występowania chłoniaka u kotów

Nie ustalono dokładnych przyczyn występowania chłoniaków u kotów. Nowotwór ten może pojawić się u każdego kota, niezależnie od jego wieku, płci i rasy. Najczęściej jednak występuje u kotów orientalnych i syjamskich. Ryzyko zachorowania znacząco wzrasta w przypadku:

• zakażenia wirusem białaczki kotów (FeLV) – nawet 60 razy wyższe ryzyko niż u kotów zdrowych,
• przeszczepu nerki i spadku odporności po operacji – chłoniak rozwija się u około 22% operowanych kotów,
• zakażenia wirusem niedoboru immunologicznego kotów (FIV) – ok. 6 razy wyższe ryzyko zachorowania.

Rodzaje chłoniaka u kota

Chłoniak u kota może występować w kilku postaciach:

• dotykającej przewód pokarmowy,
• pozawęzłowej,
• śródpiersiowej,
• wieloogniskowej (rozsianej).

Chłoniak przewodu pokarmowego – objawy

Chłoniaki przewodu pokarmowego to najpowszechniejszy rodzaj tego nowotworu u kotów. Lokalizują się zazwyczaj w końcowych odcinkach jelit lub w błonie śluzowej żołądka. Mogą przebiegać zarówno z zajęciem węzłów chłonnych krezkowych, jak i bez niego. Objawy chłoniaka układu pokarmowego zależeć będą od stopnia złośliwości nowotworu. Chłoniak o niskim stopniu złośliwości będzie rozwijać się powoli i może powodować m.in.:

• utratę masy ciała,
• wymioty,
• biegunkę,
• brak apetytu,
• picie większej ilości wody,
• otępienie.

Podobne, jednak dużo wyraźniejsze objawy występować będą u kotów o wysokim stopniu złośliwości. Rosnący guz może też powodować zaparcia i objawy uciskania mas nowotworowych na jelita i inne narządy zwierzaka.

Chłoniak pozawęzłowy – objawy

Chłoniak pozawęzłowy to druga co do częstości występowania postać choroby (ok. 25% wszystkich przypadków). Zmiany nowotworowe lokalizować się mogą w:

• jamie nosowej,
• nerkach,
• ośrodkowym układzie nerwowym,
• krtani,
• gałkach ocznych,
• skórze,
• tchawicy,
• płucach, gardle.

Najczęstszy u kotów jest chłoniak jamy nosowej, który powoduje:

• problemy z oddychaniem,
• kichanie,
• kaszel,
• głośny oddech,
• wypływ z nosa,
• deformację pyska.

W obrębie układu nerwowego chłoniak pojawia się najczęściej w wyniku przerzutów. Objawy neurologiczne w tej postaci chłoniaka zależeć będą od obszaru zajętego przez nowotwór. Mogą obejmować zarówno lekką apatię i ból grzbietu, jak i niedowład lub śpiączkę.

Chłoniak wieloogniskowy – objawy

Postać wieloogniskowa charakteryzuje się tworzeniem nacieków na wielu narządach i tkankach, a także w szpiku kostnym i węzłach chłonnych. Objawy chłoniaka u kota w postaci rozsianej mogą być różne, w zależności od zajętych narządów.

Chłoniak śródpiersiowy – objawy

Śródpiersiowa postać chłoniaka jest najbardziej związana z zakażeniem wirusem FeLV i dotyczy głównie węzłów chłonnych śródpiersiowych, mostkowych i wnęki płuc. Może powodować obrzęki różnych części ciała.

Diagnostyka w przypadku chłoniaka

Rozpoznanie chłoniaka opiera się na dokładnym wywiadzie i badaniu klinicznym oraz badaniach dodatkowych, takich jak:

• badanie krwi - morfologia i biochemia,
• badanie histopatologiczne węzła chłonnego,
• badanie szpiku kostnego,
• badania obrazowe (RTG, USG).

Podczas badania kota z chłoniakiem przewodu pokarmowego lekarz weterynarii może wyczuć guz nowotworowy umiejscowiony w jamie brzusznej kota i powiększenie węzłów chłonnych. Badanie USG może natomiast wykazać zgrubienie ściany jelita, a w przypadku nowotworów złośliwych także guzy przerzutowe na wątrobie, śledzionie lub nerkach. Guzy umiejscowione w innych narządach mogą być widoczne dopiero podczas tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Ostateczne rozpoznanie daje badanie cytopatologiczne materiału pobranego za pomocą biopsji cienkoigłowej.

Leczenie chłoniaka u kota

Najczęstszą formą leczenia stosowaną u kotów z chłoniakiem jest chemioterapia wielolekowa. Na szczęście komórki nowotworowe wywodzące się z układu krwiotwórczego bardzo nie lubią chemii i już po pierwszych kroplówkach węzły chłonne się zmniejszają. Łagodne objawy uboczne chemioterapii zdarzają się często. Zwierzaki kilka dni po podaniu leków mogą mieć gorszy apetyt, mogą być trochę słabsze i mogą zareagować lekką biegunką. Poważne objawy uboczne zdarzają się rzadko, najczęściej tylko na początku, gdy dochodzi do tzw. ostrego zespołu rozpadu guza. Rozpadające się komórki nowotworowe uwalniają dużą ilość substancji toksycznych, co prowadzi do objawów zatrucia. 

Chemioterapię można wspomóc także glikokortykosteroidami i radioterapii. W niektórych przypadkach możliwe jest operacyjne usunięcie zajętych węzłów chłonnych.

Znanych jest wiele schematów leczenia chłoniaków, różnią się one składem podawanych leków oraz częstotliwością i drogą podawania. O doborze odpowiedniego schematu decyduje kilka czynników:

• koszty leczenia – chemioterapia łącznie z dodatkowymi czynnościami jej towarzyszącymi (katetery dożylne, kontrolne badania krwi itp.) jest kosztowna. A im nowocześniejsze schematy leczenia, prowadzące do dłuższej remisji, tym koszty leków są większe,
• czas – bardziej rozbudowane schematy leczenia wymagają od opiekuna zwierzęcia większego nakładu czasu,
• objawy uboczne – już pierwsze badania mogą wykluczyć stosowanie jednych leków, a wskazywać na inne. Leki stosowane w terapii nowotworów mogą działać toksycznie na niektóre narządy, jednak korzyści z ich stosowania przewyższają znacznie ryzyko. Często złożone programy lecznicze niosą większe ryzyko działań ubocznych, ale też dają dłuższą remisję,
• doświadczenie lekarza prowadzącego – podawanie dożylne leków cytostatycznych wymaga dużej wprawy (duża toksyczność nawet po kontakcie miejscowym!), ważne jest doświadczenie lekarza w prowadzeniu pacjentów z chłoniakiem,
• rodzaj i umiejscowienie chłoniaka – w przypadku pojedynczych i nieoperacyjnych guzów skóry, skuteczna może być radioterapia megawoltowa. Skutkiem ubocznym może być niegroźne zapalenie skóry w miejscu napromieniowania.

Rokowanie u kota z chłoniakiem

Chłoniaki u kotów to nowotwory śmiertelne, które zależnie od postaci przy braku leczenia mogą doprowadzić do śmierci nawet w kilka tygodni. Jednak przy odpowiedniej reakcji na leczenie można znacząco wydłużyć życie zwierzęcia. Czas przeżycia kota z chłoniakiem zależeć będzie od:

• postaci nowotworu,
• jego stopnia złośliwości,
• reakcji na leczenie,
• ogólnego stanu pacjenta,
• stopnia zaawansowania choroby.

Leczenie przynosi najlepsze efekty w przypadku chłoniaka o niskim stopniu złośliwości – u 80% kotów czas przeżycia wynosi od 1,5 roku do nawet 3 lat. Wysoce złośliwe chłoniaki rokują gorzej, Zaledwie 50-65% kotów reaguje na leczenie, a remisję daje się uzyskać tylko u 30% i tylko na 7-10 miesięcy. Najgorsze rokowania dotyczą kotów z postacią śródpiersiową. W tym przypadku leczenie chemioterapią u około 50% kotów niezakażonych FeLV może skutkować remisją zaledwie do 2-6 miesięcy, natomiast u kotów z białaczką średnio do 3 miesięcy.