Białaczka u kota – kocia białaczka wirusowa (FeLV)

Białaczkę u kotów wywołuje retrowirus FeLV (Feline Leukemia Virus). Obok FIP (wirusa wywołującego zapalenie otrzewnej kotów) i FIV (kociego odpowiednika HIV), FeLV jest jednym z najniebezpieczniejszych wirusów, które u domowych mruczków wywołują nieuleczalne, śmiertelne choroby. Sprawdź, jak wykryć obecność wirusa u kota i jakie są pierwsze objawy białaczki!

Jak kot może zarazić się białaczką?

FeLV rozprzestrzenia się wraz ze śliną, moczem, kałem, mlekiem i krwią chorych kotów i bezobjawowych nosicieli. Wirus białaczki kotów jest wrażliwy na czynniki środowiska, takie jak wysoka lub niska temperatura, promienie słoneczne, detergenty czy wysychanie. Poza kocim organizmem przeżywa zaledwie kilka minut.

Do zakażenia dochodzi najczęściej podczas kontaktu z innymi kotami będącymi nosicielami wirusa. Do zakażenia może dojść na przykład podczas wspólnej pielęgnacji lub walki, w rzadkich przypadkach także podczas jedzenia z jednej miski czy korzystania z tej samej kuwety. Z tego właśnie powodu najczęściej chorują koty wychodzące, a także z dużych hodowli, schronisk czy stad żyjących wspólnie na wolności. Kocięta zarażają się od matki przez macicę, podczas porodu lub wraz z mlekiem matki.

Jak rozwija się kocia białaczka?

Po zakażeniu wirus zaczyna się namnażać w organizmie kota. W ciągu 2-4 tygodni następuje wiremia, czyli faza choroby, w której ogromna ilość wirusa znajduje się w krwi zwierzęcia. Faza ta odznacza się zazwyczaj lekką gorączką bądź pogorszeniem nastroju (głównie u małych kociąt, do 8. tygodnia życia), jest więc łatwa do przeoczenia. Dalszy przebieg białaczki u kota zależy od jego wieku i odporności.

FeLV u kotów przebiegać może w jeden z trzech sposobów:

• zwalczenie wirusa FeLV. Koty o silnym układzie odpornościowym są w stanie zwalczyć namnażającego się w ich organizmie wirusa w ciągu kilku miesięcy. Taka sytuacja dotyczy około 1/3 kotów mających kontakt z wirusem białaczki. Zwierzaki te uzyskują odporność na kilka lat.
• zakażenie uśpione. 1/3 kotów mających kontakt z wirusem białaczki staje się bezobjawowymi nosicielami FeLV. Uśpiony wirus umiejscawia się w szpiku kostnym kota i może pozostać w ukryciu do końca życia zwierzaka, a kot staje się bezobjawowym nosicielem. W sytuacji silnego obniżenia odporności, stresu lub podczas ciąży u niektórych kotów może dojść do aktywacji wirusa, trwałej wiremii i rozsiewania wirusa oraz ukazania się objawów klinicznych. Po aktywacji FeLV przeżywalność kotów wynosi zazwyczaj około 3 lat.
• pełen przebieg choroby. U pozostałej 1/3 kotów (najczęściej młodych kociąt żyjących w dużych skupiskach) kontakt z wirusem wywołuje pełne objawy choroby. Kot taki staje się źródłem zakażenia dla innych kotów i umiera w ciągu 2-4 lat.

Objawy białaczki u kota

U kotów, u których rozwinęła się trwała wiremia, dochodzi do silnej immunosupresji, gdyż FeLV bardzo silnie osłabia układ odpornościowy kota. Zakażeniu wirusem FeLV towarzyszy więc wiele wtórnych infekcji. Dlatego objawy zależeć będą od tego, jakie narządy i tkanki zostaną zaatakowane przez dodatkowe zakażenia. Do najczęstszych objawów kociej białaczki należą:

• spadek masy ciała i brak apetytu,
• ogólne osłabienie,
• biegunka,
• odwodnienie organizmu,
• niedokrwistość (anemia),
• nawracające infekcje skóry,
• powiększone węzły chłonne,
• nawracające zapalenia górnych dróg oddechowych,
• przewlekłe zapalenie jamy ustnej.

FeLV może wywołać u kotów także zapalenie jelit, dziąseł, nerek lub tęczówki, bezpłodność, chłoniaka oraz białaczkę szpikową. Chore zwierzęta stają się także bardziej podatne na zakażenie hemobartonelozą. Niechęć do jedzenia i pogorszenie stanu zdrowia kota będą wskazaniem do zabrania kota do lekarza weterynarii.

Po czym poznać, że kot ma białaczkę?

Najprostszym i najpowszechniejszym sposobem na zdiagnozowanie obecności wirusa we krwi i rozpoznanie choroby jest test ELISA. Warto pamiętać, że zdarzają się wyniki testów fałszywie dodatnie. Dlatego po stwierdzeniu FeLV+ należy przeprowadzić bardziej szczegółowy test PCR. Jeśli wynik PCR w kierunku białaczki wyjdzie dodatni, należy uznać kota za nosiciela wirusa.

Testy w kierunku FeLV należy wykonać kotu, u którego zauważymy zwiększoną podatność na infekcje lub niepokojące objawy. Jeśli chcemy powiększyć rodzinę o kolejnego mruczka, przed spotkaniem zwierząt warto wykonać wszystkim testy – pozwoli to uchronić koty przed wzajemnym zarażeniem się wirusem kociej białaczki.

Czy da się wyleczyć białaczkę u kota?

Wirusowa białaczka jest chorobą nieuleczalną. Leczenie białaczki kotów jest długotrwałe i często nie przynosi spodziewanego efektu, chociaż jest pewna grupa kotów, u których przy wczesnym stadium można uzyskać całkowite wyleczenie. Pojawia się także coraz więcej leków, które spowalniają chorobę u kotów z wirusem. Od jakiegoś czasu istnieje już interferon dla zwierząt – odpowiednik preparatu, który u ludzi stosuje się w chorobach przebiegających z obniżeniem odporności (np. AIDS).

Jak leczyć kota z FeLV?

Celem leczenia objawowego i paliatywnego jest podniesienie odporności kota, eliminacja wtórnych zakażeń oraz poprawienie jakości życia zwierzęcia. W tym celu stosuje się środki i suplementy podnoszące odporność, antybiotyki, leki przeciwzapalne oraz środki zwiększające apetyt. Kotom chorym na białaczkę należy zapewnić wysokiej jakości dietę, której podstawą powinna być karma mokra. Kota-nosiciela należy także chronić przed stresem, który mógłby aktywować chorobę.

Jak długo żyje kot z białaczką?

Koty z białaczką mogą żyć do 3-4 lat, jeśli doszło do aktywacji wirusa we krwi kota. Istnieje jednak kilka sposobów na spowolnienie rozwoju choroby u kota. Pamiętaj, że dobór leczenia przeprowadza zawsze lekarz weterynarii.

• Wzmacniaj organizm kota za pomocą diety – bogatej, ale nie obciążającej nerek czy wątroby (najlepiej uzgodnionej z lekarzem weterynarii).
• Chroń kota przed stresem – ten jeszcze bardziej obniża jego odporność.
• Poprawiaj komfort życia poprzez zwalczanie wtórnych infekcji: nawadnianie organizmu, podawanie środków przeciwbólowych czy przeciwzapalnych.
• Regularnie wykonuj kotu badania – szczególnie morfologię krwi, która może wykazać pierwsze objawy rozwijających się infekcji.
• W przypadku kota z białaczką można stosować leki przeciwwirusowe (np. AZT, interferon, paciorkowcowa proteina A), leki podnoszące odporność (np. Baypamune, Scanommune), leki przeciwnowotworowe (glikokortykosteroidy, winkrystyna, cyklofosfamid), preparaty witaminowe i inne – oczywiście po konsultacji z lekarzem.

Szczepionka przeciwko białaczce kotów

Jedynym sposobem na uchronienie kota przed zakaźną białaczką jest szczepienie ochronne. Młode koty szczepi się po raz pierwszy w wieku 8-12 tygodni, ponownie w odstępie 3-4 tygodni, kolejne szczepienia wykonywane są co roku. Kota dorosłego (przed wyjazdem lub kryciem) szczepi się również dwukrotnie w odstępie 3-4 tygodni (drugie szczepienie co najmniej 3 tygodnie przed planowanym kontaktem z innymi osobnikami). Należy jednak pamiętać, że żadna szczepionka nie chroni przed zachorowaniem w 100%.

Przed zaszczepieniem kota przeciw białaczce należy bezwzględnie wykonać test w kierunku białaczki. Zaszczepienie kota, który już jest nosicielem wirusa, może zaindukować objawową białaczkę. Dlatego zaszczepić można wyłącznie zdrowego kota. Ważne też, by wybierać szczepionki bezpieczne i niepowodujące nowotworów poszczepiennych. Będzie to na przykład Purewax – droższy, ale bezpieczniejszy dla kotów.