Choroby wątroby u kota – objawy, leczenie i dieta

Wątroba jest największym gruczołem, który pełni wiele istotnych funkcji. Narząd ten odpowiada przede wszystkim za oczyszczanie organizmu z toksyn, a także za wytwarzanie żółci oraz magazynowanie i syntezę składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego w przypadku chorób wątroby lub dróg żółciowych organizm kota narażony jest nie tylko na zatrucie organizmu, ale także na poważne niedobory pokarmowe. Jakie są najczęstsze przyczyny chorób wątroby u kotów i jak powinno wyglądać żywienie kota mającego problemy z wątrobą?

Jak dochodzi do uszkodzenia wątroby u kota?

Wątroba to narząd o właściwościach samoregenerujących. Niestety powtarzające się uszkodzenia komórek wątroby mogą prowadzić do rozwoju choroby wątroby. Do uszkodzenia tego gruczołu dojść może na skutek:

• wrodzonych wad anatomicznych (zespolenie wrotno-oboczne),
• infekcji bakteryjnych, wirusowych lub pasożytniczych – w tym FIP i toksoplazmozy,
• zjedzenia przez kota toksycznych substancji – na przykład trujących roślin czy leków przeznaczonych dla ludzi,
• wielodniowej głodówki lub niedoborów pokarmowych,
• długotrwałego podawania kotu leków niezbędnych do leczenia innej choroby,
• choroby nowotworowej,
• powikłań przy chorobie innego narządu – w tym przy ostrym zapaleniu trzustki czy zapaleniu jelit,
• chorób w obrębie dróg żółciowych – w tym kamicy żółciowej.

Najczęstsze choroby wątroby u kotów

Problemy z wątrobą mogą prowadzić do:

• stłuszczenia wątroby,
• niewydolności wątroby – ostrej lub przewlekłej,
• zapalenia wątroby i dróg żółciowych.

Stłuszczenie wątroby u kota

Najczęstszą chorobą wątroby u kotów jest stłuszczenie wątroby. Bezpośrednią przyczyną stłuszczenia wątroby jest niedobór aminokwasów egzogennych niezbędnych do prawidłowego metabolizmu tłuszczu. Choroba ta rozwija się więc zazwyczaj wtedy, gdy kot przestaje jeść – na przykład w wyniku innych problemów zdrowotnych.

Ostra lub przewlekła niewydolność wątroby

Do niewydolności wątroby dochodzi najczęściej w wyniku zatrucia lub infekcji. Ostra niewydolność wątroby to skutek poważnego uszkodzenia narządu, natomiast przewlekła to efekt powtarzających się, kumulujących uszkodzeń. Postępujące zwłóknienie wątroby jest nieodwracalne i będzie prowadzić do marskości wątroby – końcowego stadium choroby, w którym dochodzi do całkowitego zatrzymania funkcjonowania wątroby i śmierci zwierzęcia.

Zapalenie wątroby i dróg żółciowych

Wśród chorób zapalnych, na jakie narażona jest wątroba i drogi żółciowe kota, wymienić można:

• neutrofilowe zapalenie dróg żółciowych – wywołane zakażeniem bakteriami jelitowymi,
• limfocytarne zapalenie dróg żółciowych – idiopatyczne, prawdopodobnie o podłożu autoimmunologicznym,
• pasożytnicze zapalenie dróg żółciowych – wywołane inwazją przywry.

Stany zapalne dróg żółciowych powodują reakcje zapalne także w miąższu wątroby i mogą przyczynić się do jej zwłóknienia.

Objawy chorej wątroby u kota

Ostre schorzenia wątroby powodują gwałtowne pogorszenie się stanu kota. Natomiast przewlekłe zaburzenia funkcji wątroby często przez długi czas przebiegają bezobjawowo lub objawiają się w niespecyficzny sposób. Postępujące zatrucie organizmu i zaburzenia metaboliczne mogą wywołać u kota:

• brak apetytu,
• nadmierne pragnienie
• częste oddawanie moczu,
• spadek masy ciała,
• apatię,
• wymioty.

Zaawansowany proces chorobowy może prowadzić do pojawienia się u kota bardziej specyficznych objawów, czyli:

• żółtaczki – zażółcenia skóry, białek oczu i błon śluzowych przez nagromadzoną w organizmie bilirubinę,
• encefalopatii wątrobowej – zespołu neurologicznego obejmującego drgawki, ataki padaczkowe, zaburzenia orientacji,
• wodobrzusza – powiększenia jamy brzusznej przez gromadzący się w niej płyn.

W ostatnim etapie choroby u kota pojawić się może śpiączka wątrobowa prowadząca do śmierci.

Diagnostyka i leczenie chorób wątroby

Choroby wątroby u kotów stanowią poważne zagrożenie dla życia zwierzęcia. Dlatego pojawienie się niepokojących objawów u zwierzaka powinno być wskazaniem do konsultacji z lekarzem weterynarii. W przypadku kotów z podejrzeniem problemów wątrobowych specjalista zleci badanie krwi pozwalające ocenić pracę narządów, a następnie wykona USG jamy brzusznej, które umożliwi obejrzenie narządów. Na chorobę wątroby u kota wskazywać może podwyższenie parametrów wątrobowych – w szczególności poziomu enzymów ALT, AST, GGT i bilirubiny. Wówczas lekarz weterynarii może zadecydować o badaniu histopatologicznym wycinka miąższu pobranego z wątroby. Po zdiagnozowaniu choroby niezbędne będzie także rozpoznanie przyczyny uszkodzenia kociej wątroby.

Leczenie choroby wątroby polega na:

• leczeniu przyczynowym – wyeliminowanie czynnika uszkadzającego komórki wątroby może wymagać wdrożenia leczenia innej choroby kota, podawania kroplówek wypłukujących toksyny czy przeprowadzenia operacji chirurgicznej,
• leczeniu objawowym – zwalczanie wtórnych zakażeń bakteryjnych, podawanie nawadniających kroplówek lub specjalistycznej diety,
• postępowaniu hepatoprotekcyjnym – podawanie leków i suplementów zapobiegających dalszym uszkodzeniom wątroby i pobudzających jej regenerację.

Czym karmić kota z chorą wątrobą?

Dieta dla kota z chorą wątrobą zależeć będzie między innymi od poziomu zniszczenia narządu i objawów występujących u zwierzęcia. Typowa dieta wątrobowa charakteryzuje się zmniejszoną ilością białka, wyższym poziomem tłuszczu, witaminy C, argininy i tauryny oraz dodatkiem przeciwutleniaczy i kwasów tłuszczowych omega-3.

Ze względu na konieczność zachowania odpowiednich proporcji składników odżywczych, zaleca się stosowanie gotowych karm weterynaryjnych. Dzienną dawkę karmy dla kota z chorą wątrobą należy podzielić na 4-6 mniejszych porcji.

Chora wątroba u kota – profilaktyka

Choroby wątroby u kota mogą przez dłuższy czas rozwijać się bezobjawowo – wyraźne objawy pojawiają się zazwyczaj dopiero wtedy, gdy dojdzie do poważnego, często nieodwracalnego uszkodzenia wątroby. Dlatego każdy opiekun kota powinien regularnie wykonywać pupilowi profilaktyczne badania krwi i moczu. Kontrole zdrowia pozwolą wykryć początki choroby i wprowadzić leczenie, zanim stan kota stanie się poważny. Niezwykle ważne jest także odpowiednie żywienie zwierzęcia, szczepienie przeciwko chorobom zakaźnym i przechowywanie wszystkich toksycznych substancji poza zasięgiem kota.