KOT MANX

Charakter rasy kot manx

Charakterystyczną cechą kotów rasy manx jest brak ogona lub jedynie niewielki kikut. Manxy odznaczają się wysoką inteligencją, zrównoważeniem, a także wiernością. Są bardzo przyjacielskie, łagodne i rodzinne. Lubią okazywać swoje uczucia wydając rozmaite dźwięki, np. gruchanie. Niektóre wybierają sobie jedną osobę, inne obdarzają uczuciem po równi całą rodzinę. Koty rasy manx są towarzyskie – podczas wizyt gości z zaciekawieniem obwąchują ich ubrania i często wskakują na kolana nawet obcych ludzi, prosząc o zainteresowanie.

Koty rasy manx są spokojne i delikatne, ale także chętne do zabawy – mogą więc stanowić doskonałe towarzystwo dla nieco starszych dzieci, większej (choć dość spokojnej) rodziny i osoby samotnej. Lubią wskakiwać na podwyższenia i stamtąd obserwować domowe życie. Duża inteligencja kotów rasy manx sprawia, że chętnie uczą się prostych sztuczek. Manxy są z natury ciekawskie, uczą się otwierania szafek czy drzwi. Nie boją się wody i z chęcią wyjdą na spacer w szelkach i na smyczy. Potrafią zgodnie współżyć z innymi kotami i psami.

Wady i zalety rasy kot manx

Kot manx – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• możliwe problemy neurologiczne związane ze zmutowanym genem
• rasa trudno dostępna

Zalety

• miły, przyjacielski towarzysz
• spokojny, nienachalny, lubi być blisko człowieka
• dogada się z innym kotem a także z psem
• odnajduje się nawet w małym mieszkaniu
• łatwy w pielęgnacji
• ogólnie zdrowy i odporny

Zdrowie rasy kot manx

Budową anatomiczną kot z wyspy Man nieco się różni od innych ras. Jego sylwetka przypomina nieco króliczą. Przednie łapy u kota rasy manx są trochę krótsze niż u większości innych kotów, natomiast tylne, nieco przykurczone, są silne i muskularne. W pozycji siedzącej kotom tym tworzy się na grzbiecie charakterystyczny garb, skutek przykrótkich przednich łap.

W miejscu, gdzie u normalnego kota zaczyna się ogon, wiele manxów ma płytkie zagłębienie, widoczne spod lekko zmierzwionej sierści. Odmiana ta nosi nazwę rumpy. Jednak nie wszystkie manxy są całkowicie pozbawione ogona. U kotów zwanych stumpy ogon występuje w postaci szczątkowej. Cechę braku lub skrócenia ogona powoduje gen dominujący, który jest letalny w formie homozygotycznej – powoduje on zamieranie zarodków, które otrzymały kopię genu i od matki i od ojca w łonie matki.

Wszystkie koty bez ogona lub ze skróconym ogonem są heterozygotami (mają jeden gen zmutowany i jeden normalny). Natomiast u niektórych kotów bez- lub krótkoogoniastych mogą występować zniekształcenia kręgosłupa, częściowy paraliż, wypadanie odbytu i inne zaburzenia ze strony układu nerwowego. Dolegliwości z tym związane ujawniają się przed czwartym miesiącem życia, stąd najlepsi hodowcy nie sprzedają kotów rasy manx poniżej tego wieku.

Pomimo braku ogona i występującego u niektórych osobników kicającego chodu, większość manxów radzi sobie w życiu nie gorzej od innych kotów. Doskonale polują na myszy i szczury. Podobnie jak inne koty, spadają na cztery łapy (ogon jest w tym pomocny, ale nie niezbędny). Koty rasy manx wykazują cechy kotów europejskich, dzięki czemu są bardziej wytrzymałe i odporne na choroby niż wiele innych kotów rasowych.

Żywienie

Kot rasy manx powinien być żywiony zbilansowaną dietą dostosowaną do jego wieku, poziomu aktywności fizycznej i stanu zdrowia. W tym celu stosować można zarówno karmy komercyjne suche i mokre, jak i dietę domową typu BARF. Trzeba pamiętać, by posiłki przygotowywane w domu zawierały dodatek suplementu mineralno-witaminowego.

Pielęgnacja

Kot manx jest mało wymagający. Zalecane jest czesanie raz na tydzień w celu pozbycia się martwych włosów. Nieco więcej uwagi wymaga szata odmiany długowłosej – zwłaszcza tym kotom warto podawać preparaty odkłaczające. Warto też systematycznie kontrolować stan uszu oraz przycinać pazurki.

Historia rasy kot manx

Kiedy Noe w pośpiechu ładował zwierzęta na swoją arkę, ostatnim pasażerem podobno miał być kot. Właśnie zatrzaskiwane były masywne drzwi, gdy spóźniony kocur wślizgiwał się do suchego wnętrza. W zamieszaniu i pośpiechu jego ogon został przytrzaśnięty i pozostał na zewnątrz. Tyle mówi legenda o pochodzeniu bezogoniastego kota z wyspy Man, inaczej zwanego manxem. Rzeczywistość była jednak bardziej prozaiczna.

Podobizny kotów o krótkich bądź szczątkowych ogonach widnieją na wielu starych malowidłach chińskich i japońskich. Być może takie „mutanty” w XVI w. zostały przywiezione na wyspę Man, leżącą na Morzu Irlandzkim, na zachód od wybrzeży Anglii, przez galeony płynące z Dalekiego Wschodu. Według innej teorii to potomkowie kotów z rozbitych przez Anglików pod koniec XVI wieku galeonów hiszpańskich. Te, którym udało się pokonać morskie fale i dopłynąć do lądu, były jedynymi kotami na małej wyspie. Polując na gryzonie i ryby stworzyły podwaliny przyszłej kociej społeczności. A że kojarzyły się tylko między sobą, genetyczna wada, która nagle się pojawiła, utrwaliła się w populacji.

Międzynarodowa Federacja Hodowców Kotów (FIFe) uznała rasę już w 1949 r. Gdyby miała teraz podjąć decyzję o uznaniu manxa, być może byłoby to trudniejsze, podjęła bowiem zdecydowaną walkę z utrwalaniem u kotów anomalii genetycznych.

Rasa ta cieszy się jednak dużą popularnością w Wielkiej Brytanii. Często też hodowana jest we Francji, Japonii, krajach skandynawskich i Stanach Zjednoczonych. W USA dzięki krzyżówkom kotów z wyspy Man między innymi z maincoonami i persami wyhodowano długowłosą odmianę bezogoniastych kotów znanych pod nazwą cymric. W Wielkiej Brytanii bywa ona nazywana kotem walijskim. FIFe uznało tę odmianę w roku 2006.

Kot manx w Polsce

Manx to rasa, która praktycznie nie występuje w Polsce.

Wzorzec rasy kot manx

Kot Manx –  Koty krótkowłose i somalijskie – III kat. FIFe

kod EMS: MAN – kot manx krótkowłosy
kod EMS: CYM – kot manx długowłosy

• Pochodzenie: Wyspa Man, Wielka Brytania
• Charakter: stabilny, średnio aktywny, przyjacielski; bardzo lojalny i inteligentny, w zachowaniu przypomina psa
• Wielkość: średni, samice nieco mniejsze od samców
• Waga: samce 4,5-5,5 kg, samice 3,5-4,5
• Wygląd ogólny: charakterystyczną cechą jego wyglądu jest krótki grzbiet i głębokie boki
• Głowa: dosyć duża i okrągła, o pucołowatym wyglądzie
• Uszy:  średniej wielkości
• Nos: średnio długi, bez wyraźnego przełomu
• Oczy: duże i okrągłe, o kolorze odpowiadającym umaszczeniu jak u kotów brytyjskich, ale nie jest to aż tak istotne
• Tułów: mocny i zwarty, szeroka klatka, grzbiet krótki, głębokie boki.
• Ogon: wzorzec wyróżnia 3 odmiany: rumpy – całkowity brak ogona, zagłębienie w tym miejscu; rumpy riser – występuje lekka wypukłość kości krzyżowej (a nie ogonowej); stumpy – występuje krótki ogon, który jednak nie powinien być dłuższy niż 3 cm, nie powinien być też załamany ani wygięty; w praktyce występują też odmiany niewystawowe zwane: stubby – kot o dłuższym skróconym ogonie, np. 1/2; taily/longy – ogon niemal pełnej długości lub pełny
• Sierść: dwie odmiany – krótkowłosy i długowłosy;
• Maść: dopuszczalne wszystkie umaszczenia, także z każdą ilością bieli
• Odporność/podatność na choroby: odporny
• Długość życia:  8-14 lat (koty obciążone chorobami żyją 3-5 lat)
• Możliwość zakupu kociaka w Polsce: nie

Ciekawostki o rasie kot manx

Nawet po dwóch bezogoniastych osobnikach mogą przyjść na świat kocięta z normalnymi, długimi ogonami, które odziedziczyły po każdym z rodziców niezmutowaną wersję genu. Nie da się więc hodować wyłącznie kotów bezogoniastych lub ze skróconymi ogonami. Co ciekawe jednak, zmutowany gen jest w jakiś sposób preferowany przy tworzeniu nasienia, ponieważ u samca plemniki niosące ten gen mogą stanowić aż 70%, zamiast oczekiwanych 50%. Dlatego też na świat przychodzi więcej kotów z mutacją niż powinno to wynikać z prostego rachunku prawdopodobieństwa.

W 2013 r. odkryto u manxów aż 4 różne mutacje w genie T odpowiedzialnym m.in. za rozwój ogona. Wszystkie one wywołują skrócenie ogona. Którąś z tych mutacji miało 95% krótkoogoniastych maxów, co oznacza, że oprócz tego musi występować jeszcze co najmniej jedna mutacja o podobnym efekcie. Obecność jednej z tych mutacji stwierdzono także u rasy amerykański bobtail i pixie-bob.

Koko, gorylica znana z tego, że znała ponad 1000 słów w zmodyfikowanym amerykańskim języku migowym, miała kotka rasy manx. Z okazji 12. urodzin pozwolono jej wybrać kociątko z miotu. Wybrała szaro-białą bezoogoniastą kotkę, którą nazwała All Ball. Bardzo ją kochała, niestety kociczka zginęła potrącona przez samochód. Potem Koko miała jeszcze dwie inne kotki.