Sterylizacja czy antykoncepcja dla kotów

Sterylizacja czy antykoncepcja hormonalna – o metody i sposoby zapobiegania ciąży u kotów pytamy lekarza weterynarii Roberta Żurawskiego z Warszawskiej przychodni „Maxi-Wet”.

W jakim wieku występuje u kotek pierwsza ruja?

Między 6 a 9 miesiącem życia, choć niektóre kotki dojrzewają wcześniej.

Jak często kotka może mieć ruję?

Cykl rozrodczy u kotów trwa cały rok. Ruja może występować nawet co dwa tygodnie. Trwa około 10 dni i każdego z nich kotka może zajść w ciążę, ze względu na tzw. prowokowaną owulację u kotek – czyli w trakcie stosunku.

Po czym rozpoznać ten okres u kotki?

Staje się bardziej przymilna, łasi się i okazuje swoją gotowość do krycia, wystawiając pupę. Charakterystyczne jest również przytupywanie tylnymi łapami oraz jęczenie i zawodzenie.  Jest to dość uciążliwe dla właścicieli, dlatego wielu szuka sposobu na zablokowanie tego cyklu.

Ile trwa ciążą u kotek?

Rozpoznanie ciąży u kotki jest możliwe przy użyciu USG od 20 dnia, a poprzez wykonanie zdjęcia RTG od 50 dnia po kryciu.

U kotek, ze względu na ich niewielkie rozmiary, bardzo łatwo można samemu potwierdzić ciążę przez omacywanie brzucha.

Między 17 a 30 dniem po kryciu wyczuwalne są ampuły, które świadczą o rozwoju zarodków.

Jakie metody antykoncepcyjne można zastosować?

Antykoncepcję hormonalną lub zabieg chirurgiczny, czyli sterylizację kotek i kastrację kocurów.

Zacznijmy od antykoncepcji u kotek…

Najczęściej stosowaną metodą hormonalną są zastrzyki podskórne. Pierwszy blokuje  cykl na 3 – 4 miesiące, następny należy więc zrobić po upływie trzech  miesięcy, kolejne można rzadziej – co 4, 5 miesięcy. Gdy przestaniemy podawać hormony, po kilku miesiącach ruje powrócą.

Zastrzyki wykonuje się podskórnie pomiędzy łopatkami lub w okolicach lędźwi.  Są niestety bardzo nieprzyjemne dla kotek – zawiesina silnie drażni i szczypie, czasem powstają też odczyny, ropnie bądź łysiny w miejscu podania zastrzyku.

Zamiast nich można kotkom podawać tabletki. Trzeba jednak to robić częściej – raz w tygodniu. Przerwanie terapii powoduje szybki powrót cyklu rozrodczego. Nie powinno się stosować tej metody dłużej niż przez półtorej roku.

Zastosowanie antykoncepcji hormonalnej powinno być poprzedzone badaniami, by uniknąć rozpoczęcia podawania hormonów w czasie ciąży lub rui  – jest to bardzo niebezpieczne: grozi ropomaciczem.

Zaletami metod hormonalnych jest łatwość ich stosowania oraz możliwość posiadania przez kotkę potomstwa w przyszłości.

Co to jest sterylizacja?

To zabieg chirurgiczny. Można ją wykonać po osiągnięciu dojrzałości płciowej (wystąpieniu pierwszej rui). Zalecamy, aby przed sterylizacją zablokować cykl poprzez podanie antykoncepcji hormonalnej, ponieważ zabieg powinien się odbyć w okresie ciszy hormonalnej – pomiędzy jedną a drugą rują. Jest to ważne dla zdrowia zwierzaka.

Na czym polega zbieg?

Na otwarciu powłok brzusznych i usunięciu macicy z przydatkami, czyli jajnikami.  Sam zabieg trwa kilka minut, ale przygotowanie kota, uśpienie i wybudzenie zajmuje więcej czasu – należy więc sobie zarezerwować około dwóch godzin (nigdy nie oddajemy właścicielowi zwierzęcia pod narkozą). Po zabiegu kot wraca do formy po 12-14 dniach. Jeżeli wylizuje szwy, można mu założyć specjalny ochronny kubraczek lub kołnierz.

Jakie jest ryzyko związanie z tym zabiegiem?

Największe ryzyko zawsze jest związane z wprowadzeniem zwierzaka w narkozę. Na szczęście rzadko dochodzi do komplikacji. Minusem tej metody jest również to, że niektóre kotki mają później problem z trzymaniem moczu i tyją.  Wielką zaletą jest natomiast nie tylko wykluczenie raz na zawsze możliwości niechcianych ciąż, ale i ropomacicza, a także zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworu gruczołu mlekowego.

Jak przygotować kota do zabiegu?

Kot powinien być na czczo co najmniej 12 godzin. Zalecamy również badanie krwi u kotów powyżej 7 roku życia.

Czy zachowanie kotki po zabiegu ulega zmianie?

Kotki stają się bardziej potulne. Związane jest to ze spowolnieniem metabolizmu kota, który zmniejsza się o 20-30 proc. Sprzyja to odkładaniu się tkanki tłuszczowej, co w konsekwencji może doprowadzić do chorób serca, cukrzycy i nadwagi.

Jak wygląda antykoncepcja w przypadku kocurów?

Kastrację najlepiej wykonać pomiędzy 6 a 10 miesiącem życia. Sygnałem dla właściciela o osiągnięciu dojrzałości płciowej przez kota jest znaczenie przez niego terenu i towarzyszący temu intensywny nieprzyjemny zapach. Zabieg polega na usunięciu jąder.

Aktywność hormonalna po kastracji spada już po kilku godzinach. Kastraty również narażone są na otyłość, dlatego po zabiegu wskazana jest zmiana karmy na mniej kaloryczną. Może też wystąpić – podobnie jak u kotek – problem z niekontrolowanym oddawaniem moczu, a także dojść do tworzenia się kamieni nerkowych. Zaletą kastracji jest jej skuteczność – kot przestaje być reproduktorem, staje się spokojniejszy i mniej agresywny, znika też nieprzyjemny zapach.

Ile kosztują poszczególne metody?

Tabletki to wydatek rzędu: 26-32 zł, pojedynczy zastrzyk:  40 zł, sterylizacja: 150-220 zł, kastracja: 100 złotych.