20.02.2023
Koci katar – objawy i leczenie kociego kataru
Aleksandra Prochocka
Ten tekst przeczytasz w 5 minut
Koci katar to choroba wywoływana przez herpeswirus kotów typu 1 (FHV-1) i kaliciwirus kotów (FCV-1). Sprawdź, jak objawia się wirusowe zapalenie górnych dróg oddechowych i jak leczyć kota z kocim katarem.
fot. Shutterstock
- Przyczyny kociego kataru
- Jak dochodzi do zakażenia patogenami?
- Objawy kociego kataru
- Powikłania przy kocim katarze
- Koci katar u kociąt
- Kiedy należy skonsultować się z lekarzem weterynarii?
- Leczenie kociego kataru
- Domowe leczenie infekcji
- Profilaktyczne szczepienia przeciwko kociemu katarowi
Koci katar to potoczna nazwa zakażeń górnych dróg oddechowych wywołanych przez wirusy i bakterie. Do objawów tej choroby należą przede wszystkim kichanie, gęsty wypływ z nosa i ropienie oczu, choć infekcja może powodować także liczne, niebezpieczne powikłania. Bywa także śmiertelna, szczególnie dla kociąt. Jak objawia się koci katar i jak leczyć tę chorobę?
Przyczyny kociego kataru
Koci katar, czyli wirusowy nieżyt górnych dróg oddechowych, to choroba najczęściej wywoływana przez herpeswirus kotów typu 1 (FHV-1) i kaliciwirus kotów (FCV-1). Wirusy te występują powszechnie w całej populacji kotów – szacuje się, że około 80% dorosłych kotów jest bezobjawowymi nosicielami przynajmniej jednego z nich. Objawy infekcji występują najczęściej u:
- kotów zaniedbanych;
- kotów bezdomnych;
- kociąt;
- zwierząt z osłabioną odpornością.
Jak dochodzi do zakażenia patogenami?
Do zakażenia herpeswirusem i kaliciwirusem dochodzi przede wszystkim poprzez kontakt kota z wydzielinami chorego zwierzęcia. Wirusy te szczególnie powszechne są w dużych skupiskach kotów – na przykład w schroniskach i hodowlach. Patogeny będące przyczyną choroby mogą utrzymywać się także miesiącami na kuwetach, w miskach na wodę i jedzenie oraz na legowiskach. Kocięta mogą zarażać się kocim katarem także od matki i podczas życia płodowego.
Objawy kociego kataru
Herpeswirus i kaliciwirus kotów wnikają przez błonę śluzową górnych dróg oddechowych, prowadząc do stanu zapalnego i zwiększonej produkcji śluzu. W dalszym przebiegu choroby zakażenie może objąć także wnętrze pyska, gardło i gałki oczne kota. Stany zapalne w jamie ustnej i spadek odporności przy kocim katarze sprawiają, że kot staje się podatny na wtórne zakażenia bakteryjne. Sprawia to, że u kota chorego na koci katar najczęściej występują takie objawy, jak:
- obfite ślinienie,
- częste kichanie i kaszel,
- obrzęk i zaczerwienienie spojówek,
- obecność surowiczej lub ropnej wydzieliny z oczu i nosa,
- problemy z oddychaniem,
- owrzodzenia wewnątrz pyska i na dziąsłach,
- brak apetytu i spadek masy ciała,
- przewlekła biegunka, wymioty,
- skołtunienie sierści,
- gorączka,
- wyraźne osłabienie,
- apatia.
Jeśli nie dojdzie do wtórnych zakażeń bakteryjnych, objawy kociego kataru są zazwyczaj łagodne i mogą ustąpić samoistnie po kilku tygodniach, a kot staje się bezobjawowym nosicielem choroby. W przypadku infekcji bakteryjnej choroba przybiera bardziej niebezpieczną postać. Nieleczona może prowadzić do wielu niebezpiecznych powikłań, a nawet do śmierci zwierzęcia.
Powikłania przy kocim katarze
Wtórne zakażenia towarzyszące często herpeswirozie i kaliciwirozie są wyjątkowo niebezpieczne i prowadzą do wielu powikłań. Bakterie namnażające się w górnych drogach oddechowych kota sprawiają, że wydzielina z nosa i oczu staje się ropna, gęsta i może sklejać drogi oddechowe kota, utrudniając mu oddychanie. Może także zaklejać powieki kota, co prowokować będzie zwierzaka do tarcia i drapania oczu. Uszkodzone w ten sposób gałki oczne stają się zainfekowane i rozpulchnione, co może prowadzić do tworzenia się wrzodów, przerwania rogówki i wylania się zawartości oka. Dlatego kociaki z poważnym kocim katarem często tracą oczy.
Przechorowany koci katar często przechodzi w postać bezobjawową. Obecne w tkankach zwierzaka wirusy mogą reaktywować się podczas spadku odporności, przy podawaniu leków immunosupresyjnych (glikokortykosteroidów) i w sytuacjach powodujących stres (na przykład przy przeprowadzce, pobycie w hotelu dla zwierząt czy pojawieniu się w mieszkaniu nowego domownika). Objawy kociego kataru mogą wystąpić także po narkozie czy przy zakażeniu innymi wirusami, na przykład FIP lub FeLV.
Koci katar u kociąt
Koci katar u kociąt ma szczególnie ostry przebieg. Nieszczepione maluchy są wyjątkowo wrażliwe nie tylko na wirusy, ale także wszelkie bakterie mogące powodować wtórne zakażenia dróg oddechowych i oczu. Dlatego kocięta, u których wystąpią pierwsze niepokojące objawy, powinny jak najszybciej trafić do lekarza weterynarii. Herpeswirus i kaliciwirus są wyjątkowo zaraźliwe, dlatego na koci katar najczęściej chorują wszystkie kocięta z miotu.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem weterynarii?
W przypadku wystąpienia u kota kataru z wydzieliną, biegunki, osłabienia lub braku apetytu należy udać się do lekarza weterynarii.
Zdiagnozowanie kociego kataru odbywa się najczęściej na podstawie występujących u kota objawów. Istnieją wprawdzie specjalistyczne testy wykrywające obecność herpeswirusa i kaliciwirusa, jednak nie wykazują zbyt dużej przydatności, gdyż mogą dawać fałszywe wyniki.
Leczenie kociego kataru
Obecnie nie istnieją środki mogące zwalczyć wirusy wywołujące zakażenie, choć naukowcy są w trakcie opracowywania skutecznego leku na koci katar. Obecnie u kotów chorych na koci katar stosuje się leczenie objawowe i antybiotykoterapię.
Leczenie kociego kataru polega przede wszystkim na miejscowym lub doustnym stosowaniu antybiotyków zwalczających wtórne infekcje bakteryjne. Antybiotyki dobiera się na podstawie wykonanego wymazu i posiewu z wydzieliny pobranej z gardła i worka spojówkowego kota. Najczęściej są to leki o szerokim spektrum działania:
- amoksycylina (Duomox);
- doksycyklina;
- cefaleksyna.
Lekarz weterynarii może zalecić także podawanie kotu niesterydowych leków przeciwzapalnych i założenie kotu kołnierza, który zapobiegnie tarciu oczu i uchroni je przed urazami mechanicznymi. Jeśli doszło do poważnych uszkodzeń gałek ocznych, często niezbędne jest ich chirurgiczne usunięcie. W przypadku silnego odwodnienia niezbędne będzie podawanie kotu kroplówek.
Domowe leczenie infekcji
Choremu zwierzakowi należy regularnie przemywać oczy i usuwać nadmiar wydzieliny z nosa i powiek, a także zapewnić ciepłe i spokojne miejsce odpoczynku. Bezwzględnie należy odizolować go od innych zwierząt, by zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby. W pomieszczeniu, w którym przebywa chory kot, należy utrzymywać wysoką wilgotność powietrza.
Wskazane jest również stosowanie suplementów wspierających układ odpornościowy (beta-glukany, kwasy tłuszczowe omega-3, lizyna) i unikanie sytuacji mogących wywołać u kota dodatkowy stres. Opiekun powinien także zadbać o prawidłowe odżywienie zwierzaka, stosując wysoko przyswajalną, mokrą karmę, która zapewni kotu składniki odżywcze niezbędne do regeneracji organizmu i odpowiedni poziom nawodnienia.
Samo wyleczenie infekcji wywołanej przez herpeswirusa i kaliciwirusa jest zazwyczaj niemożliwe, a większość kotów po kocim katarze staje się bezobjawowymi nosicielami. Choroba ta ma więc skłonność do nawracania przez całe życie zwierzęcia, szczególnie w sytuacjach obniżonej odporności.
Profilaktyczne szczepienia przeciwko kociemu katarowi
Najpowszechniej stosowanym i najskuteczniejszym sposobem na zapobieganie kociemu katarowi jest regularne szczepienie kotów. Trzeba przy tym pamiętać, że szczepienia profilaktyczne przeciwko herpeswirusowi i kaliciwirusowi mogą złagodzić przebieg choroby i zmniejszyć ryzyko nawrotów, jednak nie zapobiegną zakażeniu.
Pierwsze profilaktyczne szczepionki przeciwko FHV-1 i FCV podaje się kociętom w 9 tygodniu życia. Należy je powtórzyć po 3-4 tygodniach, a następnie podawać zwierzakowi dawki przypominające raz na rok lub dwa lata. Szczepieniem przeciw kociemu katarowi powinny być objęte zarówno koty wychodzące, jak i niewychodzące. Wirusy wywołujące koci katar są bowiem odporne na warunki środowiskowe i mogą trafić do domu na przykład na ubraniu opiekuna lub na używanych kocich akcesoriach.
Specjalista do spraw żywienia psów, zoopsycholog, wolontariusz w Schronisku na Paluchu. Absolwentka studiów magisterskich na Wydziale Nauk o Zwierzętach, SGGW.
Zobacz powiązane artykuły
09.02.2025
Alergiczne pchle zapalenie skóry u kota – objawy, leczenie, profilaktyka
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Pchły – te pasożyty to utrapienie wielu kocich opiekunów. Są szczególnie niebezpieczne dla kotów, które mają na nie… alergię! Alergiczne pchle zapalenie skóry stanowi nie lada problem i często wymaga specjalistycznego leczenia. Dowiedz się o nim więcej.
undefined
07.02.2025
Domowe sposoby na pchły u kota. Te naturalne metody są proste i skuteczne
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Twojego kota zaatakowały małe, owadzie pasożyty… Czy trzeba od razu jechać do specjalisty? Niekoniecznie. Poznajmy typowo domowe sposoby na pchły u kota!
undefined
05.02.2025
Wszoły u kota – objawy i profilaktyka
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Wszoły u kota to wyjątkowo dokuczliwe pasożyty. Dotykają zwykle zwierząt osłabionych albo bezdomnych. Czasem jednak można przynieść je z kotem do domu. Sprawdź, z czym się to wiąże.
undefined