Nadczynność tarczycy u kota. Rozpoznanie i leczenie nadczynności tarczycy

Tarczyca to niewielki gruczoł produkujący hormony niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Hormony tarczycy wpływają między innymi na metabolizm, pracę serca, ciśnienie krwi i utrzymanie prawidłowej temperatury organizmu. Zarówno niedoczynność tarczycy, jak i jej nadczynność, będą dawać poważne objawy i mogą stanowić zagrożenie dla życia chorego zwierzęcia. U kotów niedoczynność tarczycy występuje niezwykle rzadko. Domowe mruczki znacznie częściej chorują na nadczynność tego narządu. Jak objawia się nadczynność tarczycy u kotów? I jak dbać o kota cierpiącego na nadczynność tarczycy?

Czym jest nadczynność tarczycy u kotów?

Nadczynność tarczycy u kotów to choroba, w której dochodzi do nadmiernego wytwarzania hormonów tarczycy, czyli tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Nadczynność tarczycy dotyka przede wszystkim koty w wieku 12-13 lat, choć choroba ta może rozwinąć się także u znacznie młodszych mruczków. Szacuje się, że na niedoczynność tarczycy zapada około 10% kotów w średnim wieku – jest to więc najczęstsza choroba endokrynologiczna kotów.

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?

W 98% przypadków przyczyną nadczynności tarczycy u kota jest łagodny rozrost nowotworowy tego gruczołu. Pozostałe 2% przypadków atakuje złośliwy rak tarczycy. U większości kotów choroba dotyczy obu płatów tarczycy.

Pośrednie przyczyny schorzenia nie są do końca poznane. Przypuszcza się, że zwiększone ryzyko powiększenia tarczycy związane jest z żywieniem gotową karmą (szczególnie z puszki) i korzystaniem z zapachowych żwirków.

Wykazano, że niektóre koty mogą mieć genetyczne predyspozycje do tej choroby – na niedoczynność tarczycy rzadziej chorują koty syjamskie i birmańskie, natomiast najwięcej chorych kotów zanotowano w rasie himalajskiej.

Objawy nadczynności tarczycy u kotów

Początkowo nadczynność tarczycy u kotów przebiega bezobjawowo. Symptomy choroby pojawiają się najczęściej dopiero w zaawansowanym stadium i mogą obejmować:

• utratę masy ciała,
• wzmożoną aktywność fizyczną,
• wzmożone pragnienie (polidypsja),
• wielomocz (poliuria),
• osłabienie sierści kota,
• bardzo pobudzony apetyt (polifagia),
• biegunkę z wymiotami.

Wielu opiekunów bagatelizuje te objawy, uznając je za typowe oznaki starości lub ciesząc się, że zwierzak zaczął chętnie jeść swoją karmę i do późnego wieku zachował młodzieńczą energię. Zachowanie kota w domu faktycznie ulega zmianie – może obejmować nadaktywność, ale także niepokój, stany lękowe lub agresję.

Jak rozpoznać nadczynność tarczycy?

Zróżnicowane objawy niedoczynności tarczycy utrudniają prawidłowe postawienie diagnozy. Mogą świadczyć o zarobaczeniu, zapaleniu trzustki, chorobie wątroby czy nerek. By rozpoznać niedoczynność tarczycy u kota, należy przede wszystkim wykonać badanie krwi z oznaczeniem poziomu T4 w surowicy. Podwyższone stężenie tego hormonu we krwi świadczyć będzie o nadczynności gruczołu.

W badaniu klinicznym zaobserwować można również przyspieszoną pracę serca i nadciśnienie, a badania biochemiczne krwi często ujawniają podwyższony poziom parametrów wątrobowych. Kotu z podejrzeniem choroby należy także wykonać badania moczu oraz USG – pozwoli to wykryć ewentualne dodatkowe choroby przewlekłe.

Leczenie nadczynności tarczycy u kota

Celem leczenia nadczynności tarczycy u kota jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycy. Wyróżnia się cztery metody leczenia:

• terapia jodem radioaktywnym
• chirurgiczne usunięcie tarczycy,
• leczenie farmakologiczne,
• wprowadzenie specjalistycznej diety.

Leczenie cząsteczkami radioaktywnego jodu i operacyjne usunięcie tarczycy to metody stosowane najczęściej u kotów młodych, u których ogólny stan zdrowia jest bardzo dobry. W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwtarczycowe, które blokują produkcję hormonów w tkance tarczycy. Prawidłowy poziom hormonów uzyskuje się zazwyczaj po 2-3 tygodniach leczenia. Po tym czasie należy przeprowadzić ponowne badania krwi i skorygować dawkę leku.

Dieta dla kotów z nadczynnością tarczycy

Do produkcji hormonów tarczyca kota potrzebuje odpowiedniej dawki jodu przyjmowanego z pożywieniem. Podawanie kotu diety o znacznie obniżonym poziomie jodu może być pomocne w leczeniu choroby tarczycy. Trzeba przy tym pamiętać, że diety specjalistyczne zawsze muszą być podawane pod nadzorem lekarza weterynarii.

Profilaktyka chorób tarczycy u kotów

U 10% starszych kotów dochodzi do rozwoju nadczynności tarczycy. Ze względu na częstość występowania choroby zaleca się, by każdy kot powyżej 8. roku życia miał wykonywane kontrolne badania krwi z oznaczeniem parametrów tarczycowych. Szybkie wykrycie podwyższonego poziomu hormonów tarczycy pozwoli na szybsze wprowadzenie odpowiedniego leczenia i znacznie poprawi rokowanie zwierzaka.