Nowotwór u kota – objawy, leczenie i profilaktyka

Nowotwór u kota to dla wielu opiekunów przysłowiowy koniec świata. Nic dziwnego – nie da się ukryć, że w wielu przypadkach choroba okazuje się wyniszczająca. Nieprawdą jest jednak przekonanie, że zawsze oznacza wyrok – raka się leczy. Jednak zarówno u ludzi, jak i u kotów kluczowe jest wczesne rozpoznanie. Oprócz regularnych wizyt kontrolnych u weterynarza warto samodzielnie obserwować pupila, by nie przegapić znaków ostrzegawczych. Jakie objawy mogą świadczyć o tym, że kot choruje na nowotwór? Sprawdź, kiedy powinieneś udać się do lekarza weterynarii!

Rodzaje nowotworów u kotów

Do najczęściej występujących nowotworów u kota należą:

• rak płaskonabłonkowy rogowaciejący,
• nowotwór gruczołu mlekowego,
• chłoniak przewodu pokarmowego,
• mięsak poszczepienny,
• rak płaskonabłonkowy jamy ustnej.

Niektóre z tych nowotworów będą łagodne i nie rozsieją się po organizmie zwierzaka – dzięki temu mogą być łatwe do usunięcia podczas zabiegu chirurgicznego. Jednak inne mogą mieć wysoki stopień złośliwości i będą powodować przerzuty do innych narządów czworonoga. W takim wypadku powodzenie leczenia zależeć będzie od szybkości reakcji opiekuna. Dlatego każdy kociarz powinien wiedzieć, jakie są najczęstsze objawy nowotworu u kota.

Nowotwór u kota – objawy

W początkowym stadium choroba nowotworowa u kota zazwyczaj nie powoduje żadnych niepokojących objawów. Często jedynym symptomem toczącego się procesu nowotworowego jest postępująca utrata masy ciała zwierzaka. Bardziej specyficzne objawy nowotworu u kota pojawiać się będą dopiero wtedy, gdy rosnący guz zacznie uciskać na narządy wewnętrzne, pękać lub upośledzać funkcjonowanie organizmu. W zależności od lokalizacji zmiany nowotworowej, u kota z nowotworem pojawić się mogą:

• zmiany na skórze,
• nieprzyjemny zapach z pyszczka,
• powiększenie obrysu brzucha,
• przewlekłe zaburzenia trawienia,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• problemy z oddychaniem,
• guzy w różnych okolicach ciała,
• krwawienie z pyska, nosa, odbytu lub cewki moczowej.

Przewlekła utrata wagi

Niektóre koty są z natury szczupłe – po prostu taka ich uroda. Jednak jeśli nasz pieszczoch mimo właściwej diety i dobrego apetytu z miesiąca na miesiąc robi się coraz chudszy, powinno nas to skłonić do wizyty u weterynarza. Za spadek masy ciała w niektórych przypadkach może odpowiadać rozwijający się nowotwór u kota – zawsze lepiej dmuchać na zimne.

Wzdęty brzuch

Nie mylić z nadprogramowymi kilogramami! Choć otyłość u kota bez wątpienia wymaga naszej interwencji, nagłe powiększenie się rozmiaru brzucha mruczka zawsze powinno zaniepokoić jego opiekuna. Twardy, wzdęty brzuch może świadczyć o rozwoju guza w jamie brzusznej – jeśli kot dodatkowo wzdryga się na próby dotyku, nie ma na co czekać. Należy bezzwłocznie udać się do lecznicy, by wykonać niezbędne badania.

Powiększone węzły chłonne

Manifestują się w postaci charakterystycznych grudek, które najłatwiej można wyczuć w okolicach szczęki lub tylnych łapek. Podobnie jak u ludzi, ich powiększenie może mieć związek ze zwykłą infekcją, ale zdarza się, że świadczą o rozwoju chłoniaka (zwłaszcza gdy objawy utrzymują się mimo upływu czasu). Właściwą diagnozę pozwoli ustalić biopsja lub cytologia, o których wykonaniu zadecyduje weterynarz.

Guzy

Wszelkie zmiany w postaci czy to podskórnych grudek, czy podejrzanych narośli na ciele kota zawsze powinny skłonić jego opiekuna do konsultacji ze specjalistą. Szczególnie niepokojące są szybko powiększające się guzy – im szybciej ustalimy ich charakter i źródło pochodzenia, tym lepiej.

Kaszel

Koty wydają z siebie różne odgłosy, ale kaszel zawsze powinien postawić nas w stan gotowości – zwłaszcza gdy pojawia się u starszego zwierzęcia i jest wyraźnie suchy. Taki rodzaj kaszlu jest częstym objawem raka płuc u kota. W postawieniu ostatecznej diagnozy pomoże RTG.

Przewlekła biegunka i/lub wymioty

Biegunka i wymioty to dolegliwości, które od czasu do czasu mogą się zdarzyć każdemu mruczkowi (zwłaszcza gdy kot podje sobie np. trawki). Jednak gdy problemy żołądkowe pupila mają charakter przewlekły, niezbędne jest wykonanie odpowiednich badań. Pamiętajmy, że podobne objawy mogą dawać choroby nowotworowe przewodu pokarmowego, np. jelit.

Krwawienie niewiadomego pochodzenia

Zawsze powinno wzbudzić naszą czujność – bez względu na to, czy zauważymy krew w moczu, wysięk z pyszczka czy np. ucha. Czasem przyczyną są problemy z krzepliwością krwi, ale istnieje ryzyko, że w ten sposób swoją obecność manifestuje nowotwór u kota. Jeśli krwawienie nie ma oczywistego związku z widocznym urazem (który jest np. efektem bójki z kotem sąsiadów), należy bezwzględnie ustalić jego przyczynę.

Jak rozpoznać nowotwór u kota?

W przypadku zaobserwowania u zwierzaka niepokojących objawów należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii. Specjalista dokładnie obejrzy zwierzaka i przeprowadzi badania diagnostyczne mające zdiagnozować przyczynę problemów. Do rozpoznania nowotworu konieczne mogą być:

• badania krwi,
• badania moczu,
• RTG klatki piersiowej,
• USG jamy brzusznej,
• tomografia komputerowa,
• rezonans magnetyczny.

Takie badania pozwolą na zlokalizowanie nowotworu w ciele kota i oszacowanie rozmiaru guza. Jednak do rozpoznania rodzaju nowotworu u zwierzęcia i ustalenia stopnia złośliwości wymagane jest pobranie wycinka tkanki do badań histopatologicznych. Materiał do diagnostyki można pobrać przed operacją – za pomocą biopsji cienkoigłowej – albo w trakcie zabiegu chirurgicznego. Rozpoznanie rodzaju nowotworu, na jaki choruje kot, konieczne będzie do wprowadzenia odpowiedniej terapii.

Leczenie choroby nowotworowej u kota

Leczenie nowotworów u psów i kotów polega najczęściej na chirurgicznym usunięciu zmienionych nowotworowo tkanek wraz z odpowiednim marginesem. Czasem w przypadku nowotworu złośliwego umiejscowionego na przykład na łapie zwierzaka konieczne może być usunięcie całej kończyny. Jeśli jednak choroba zajęła narządy, których nie można usunąć lub doszło do rozprzestrzenienia się komórek nowotworowych po ciele kota, zwierzak może wymagać wdrożenia chemioterapii lub radioterapii.

Rokowania u kota z nowotworem zależą od:

• lokalizacji guza,
• rodzaju nowotworu,
• stopnia zaawansowania choroby,
• stopnia złośliwości nowotworu,
• ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

W przypadku wykrytych wcześnie niezłośliwych nowotworów istnieją szanse na całkowite wyleczenie zwierzaka. Natomiast późno zauważony złośliwy rak może doprowadzić do śmierci kota zaledwie w kilka tygodni.

Czy chemioterapia u kota jest zagrożeniem dla domowników?

Leki stosowane w onkologii weterynaryjnej są szkodliwe, ale przy wprowadzeniu kilku podstawowych zasad ich szkodliwość jest ograniczona do minimum. Większość leków jest stosowana w bardzo niewielkich dawkach. Leki potencjalnie szkodliwe są podawane z niską częstotliwością.

Leki są wydalane w niewielkich ilościach różnymi drogami. Unikanie bezpośredniego kontaktu z wydalinami i wydzielinami leczonego zwierzęcia (kał, mocz, wymiociny, ślina) wystarczy do zapewnienia sobie i domownikom bezpieczeństwa. Wskazane są:

• sprzątanie po pupilach w jednorazowych rękawiczkach,
• unikanie wylizywania twarzy,
• chronienie kuwety przed dostępem dzieci.

Profilaktyka nowotworów u kotów

Niektórym nowotworom u kota da się zapobiec – na przykład sterylizując kotkę, unikając podawania szczepionki w kark i szczepienia zwierzaka przeciwko chorobom wirusowym, które mogą zwiększać podatność zwierzaka na zachorowanie. Niestety nie zawsze będzie to możliwe. Z tego względu niezwykle ważne jest regularnie wykonywanie kotu nie tylko badań krwi i moczu, ale także badań obrazowych. USG jamy brzusznej może wykazać guzy nowotworowe już w początkowym stadium choroby, co znacznie zwiększy szanse kota na wyzdrowienie. Do lekarza weterynarii należy zgłaszać się także w przypadku zaobserwowania u kota któregoś z wymienionych wcześniej niepokojących objawów.