16.05.2019
8 najdziwniejszych anomalii genetycznych u kotów
Joanna Nowakowska
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Te koty wyglądają naprawdę niecodziennie - wszystko przez geny. I nie, nie zawsze jest to sprawka człowieka.
fot. Shutterstock
Patrząc na różne rasy psów, można zwątpić czy chihuahua i dog niemiecki to wciąż ten sam gatunek zwierzęcia. Wskutek hodowli powstała ogromne zróżnicowanie wyglądu i wielkości w obrębie jednego gatunku Canis lupus familiaris, czyli psa domowego. Świadoma hodowla i spontaniczne mutacje ukształtowały – i wciąż kształtują – obecne rasy psów. Jeśli natomiast chodzi o kota domowego, zróżnicowanie między różnymi rasami nie jest aż tak wielkie, ale i tu możemy znaleźć efekty kilku zaskakujących mutacji genetycznych. Nie każda mutacja prowadzi do powstania nowej rasy. Na szczęście. Oto wady genetyczne, które występują u kotów najczęściej.
1. Wady genetyczne u kotów: polidaktylia
Wada wrodzona polegająca na wykształceniu dodatkowego palca lub palców. Około 50% potomstwa, którego jeden z rodziców był nosicielem genu polidaktylii, odziedziczy tę cechę. Zwykle koty mają po 5 palców w każdej przedniej łapie i po 4 w tylnej, co daje w sumie 18 palców. W przypadku polidaktylii palców tych jest więcej. U rekordzisty było ich aż 28! Najczęściej polidaktylia u kotów objawia się w postaci dodatkowego palca w przednich kończynach, tak jest na przykład u znanych kotów Hemingwaya. Stosunkowo często spotyka się ją u maine coonów.
Mutacja ta w żaden sposób nie upośledza zdrowia kota, nie wiążą się z nią żadne dodatkowe niedomagania czy wady rozwojowe. Gdyby jednak dodatkowy palec przeszkadzał kotu w poruszaniu się (wrastający ukryty pazur, palec niepołączony z kością, bez możliwości wciągania pazura, zahaczający i sprawiający ból), lekarz weterynarii może zdecydować o konieczności jego amputacji.
Dawniej wierzono, że koty z polidaktylią przynoszą szczęście, dlatego chętnie zabierali je na pokład marynarze.
2. Wady genetyczne u kotów: szylkretowy kocurek
Gdy widzisz szylkretowego kota, prawie na pewno jest to kotka. Samce o takim umaszczeniu są niezwykłą rzadkością – pojawiają się raz na 50 tysięcy urodzeń. Jeszcze większą rzadkością są szylkretowe kocury, które są płodne. Większość i tak nielicznych szylkretowych chłopaków nie może pozostawić po sobie potomstwa.
Rudy i czarny kolor futra przenoszone są przez chromosomy X, przy czym każdy chromosom może kodować tylko jeden z tych kolorów. Zatem, by spotkały się oba te kolory u kota, muszą być obecne w jego komórkach dwa chromosomy X. Tak dzieje się u kotek. Z powodu anomalii genetycznej pojawiają się czasem osobniki z dodatkowym chromosomem, czyli o genotypie XXY – samce, które dzięki obecności dwóch chromosomów X mają zarówno czarne, jak i rude umaszczenie – szylkretowe. Podejrzewa się, że nieliczne płodne szylkretowe kocurki mają komórki z różnymi zestawami genów – raz jest to XX, innym razem XY.
3. Wady genetyczne u kotów: vitligo
Podobnie jak u ludzi, także u kotów może wystąpić bielactwo (vitligo), czyli stan polegający na częściowej utracie pigmentu w skórze. W efekcie na futrze i skórze zwierząt pojawiają się białe plamy. Kot może urodzić się normalnie umaszczony i dopiero z wiekiem jego futro ulega odbarwieniu.
Najbardziej znanym kotem z vitligo jest Scrappy, zwany czasem kocim Michaelem Jacksonem.
4. Wady genetyczne u kotów: skrócenie ogona
Występuje u kilku ras kotów i spowodowane jest różnymi mutacjami genetycznymi. Niektóre mutacje nie wpływają na zdrowie i komfort życia kota, inne powodują duży ból, a także inne problemy. Bolesność tylnego odcinka kręgosłupa i ogona to przypadłość na przykład kotów rasy manx i japoński bobtail. U manxów mutacja może skutkować także bólem tylnych nóg i nieprawidłowym poruszaniem się, problemami z defekacją i oddawaniem moczu.
Z kolei takie krótkoogoniaste rasy jak kurylskie bobtaile i karelskie bobtaile mogą bez trudu i bólu machać krótkimi ogonkami do woli.
5. Wady genetyczne u kotów: oklapnięte uszy
Szkockie foldy zdobywają w ostatnich latach ogromną popularność, między innymi dzięki Maru (temu Maru od pudełek). W obrębie rasy występują zarówno osobniki z uszami normalnie rozwiniętymi, jak i z uszami załamanymi do przodu. To załamanie jest efektem wady genetycznej, wpływającej na budowę chrząstki.
Mutacja ta jest dominująca, nie tylko wpływa na kształt małżowiny usznej, ale też wady w budowie kręgosłupa i tylnych nóg, zwapnienia, sztywnienia i deformacje. By temu zapobiec, zakazane jest krzyżowanie dwóch szkockich foldów ze zwisłymi uszami.
6. Wady genetyczne u kotów: dodatkowe uszy
Kot z czterema uszami to rzadkość. W istocie kot taki ma tylko dwoje uszu plus dwa dodatkowe wyrostki, które tylko wyglądają jak uszy. Na szczęście ta mutacja jest czysto kosmetyczna i poza ciekawym efektem wizualnym nie wiąże się z żadnymi problemami zdrowotnymi.
7. Wady genetyczne u kotów: koci jamnik
Tak nazywa się czasem krótkołape koty rasy munchkin. Wyglądają słodko, ale czy są zdrowe? Skrócenie kończyn u munchkinów jest efektem wady genetycznej zwanej achondroplazją. To po prostu kocie karzełki. Budzą wiele kontrowersji i choć według niektórych poruszają się równie sprawnie co wszystkie koty, dla innych jest to słabym argumentem. Skrócenie łap przy normalnej długości tułowia może skutkować podobnymi problemami, jak u psich jamników – bólami kręgosłupa, otyłością, problemami ze stawami.
Najbardziej znanym kotem rasy munchkin jest celebrytka Lil Bub. Ostatnich kilka najniższych kotów świata było również przedstawicielami tej rasy.
8. Wady genetyczne u kotów: janusowe koty
Janus był bóstwem rzymskim, przestawianym z dwoma twarzami. Janusowe koty rodzą się bardzo rzadko i rzadko przeżywają dłużej niż kilka dni z uwagi na liczne wady rozwojowe. Większość ginie jeszcze podczas ciąży. Rozdwojenie pyszczków jest tylko jedną z widocznych wad.
Wszystko wskutek niepełnego podziału zarodka we wczesnym etapie ciąży. Zamiast bliźniaków, tworzy się jeden organizm z dwiema „twarzami”. Najdłużej żyjącym janusowym kotem był Frank i Louis, który dożył 15 lat.
Miał dwa pyszczki, ale tylko jeden mózg, dwoje funkcjonalnych oczu, jeden czynny otwór gębowy. Jego wada nie uniemożliwiła mu normalnego życia.
Zobacz powiązane artykuły
10.10.2024
Jak określić wiek kota? Poradnik na co zwrócić uwagę!
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Przygarniając nieznanego kota z ulicy, nie wiemy na dobrą sprawę, w jakim jest wieku. Lekarze weterynarii mają jednak na to sposób! Sprawdź, jak ocenić, w jakim wieku jest kot.
undefined
02.10.2024
Kot Nubijski – tajemniczy przodek naszych domowych pupili
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Kot nubijski (Felis lybica lybica), nazywany także dzikim kotem afrykańskim, jest bezpośrednim przodkiem dzisiejszego kota domowego. Żyjąc na terenach północnej Afryki i Bliskiego Wschodu, ten niezwykły dziki kot do dziś pozostaje kluczem do zrozumienia ewolucji naszych domowych pupili.
undefined
19.09.2024
Dlaczego koty kochają polować na sznurki?
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Kotom niewiele trzeba, by zachęcić je do zabawy. Weź w dłoń sznurek i zobaczysz, jak oczy twojego pupila rozbłysną.
undefined